Op deze pagina vind je een overzicht van de publicaties die het VAi realiseerde vanuit het onderzoeksproject Digitale Architectuurarchieven.
De 3D-tekensoftware SketchUp is een vaste waarde in veel architectenbureaus. Architecten gebruiken het om prille ontwerpideeën een eerste vorm te geven in 3D, maar even goed om de verdere projectuitwerking en -uitvoering te realiseren. 3D-modellen zijn bovendien meteen erg toegankelijk en leesbaar, ook voor een niet-architecturaal publiek.
Het Vlaams Architectuurinstituut wil daarom inzetten op de bewaring van dit waardevolle digitale erfgoed van de toekomst en voerde een onderzoek uit naar de geschiedenis en technische aspecten van de software.
Lees het rapportOp 29 november 2018 presenteerde de Stichting Archiefpublicaties haar negentiende jaarboek, met als titel Preserveren. Stappen zetten in een nieuw vakgebied. Het Vlaams Architectuurinstituut verzorgde samen met de Nederlandse collega’s van Het Nieuwe Instituut een artikel over het preserveren van digitale architectuurarchieven. Aan de hand van vier thema’s wordt dieper ingegaan op het traject dat beide instellingen hebben doorlopen om een antwoord te bieden op de uitdagingen van digitaal architectuurarchief. Het Jaarboek Preserveren kan u online raadplegen en bestellen bij Stichting Archiefpublicaties.
In 2017 verscheen eveneens een overzicht van acht jaar onderzoek in META nummer-20171.
De case study onderzocht de pre-ingest van het digitaal archief van architect Christian Kieckens, zoals zich dat bevond op 7 harde schijven van de werkstations in het bureau. De case study is beschreven in twee rapporten. Een eerste rapport beschrijft de procedure die doorlopen werd om de data te repliceren. Het tweede rapport beschrijft de procedure waarmee de bestanden werden geïdentificeerd en de wijze waarop de bevindingen werden opgeslagen in een PREMIS XML. Beide rapporten bevatten een uitgebreid onderzoeksluik.
The archives @ the architects was een project van het VAi en de Provincie Antwerpen dat de haalbaarheid wilde onderzoeken van een model waarbij een erfgoedinstelling diensten aanbiedt aan archiefvormers, voornamelijk met betrekking tot digitaal archief. Motivatie van het onderzoek is de vaststelling dat informatie in digitale vorm sneller ingrepen vereist voor de archivering ervan.
Project The archives @ the architectsIn fase 4 van het project Digitale Architectuurarchieven werd onderzocht hoe de archivering van een digitaal architectuurarchief concreet moest worden aangepakt. Meer bepaald bekeken we hoe de noodzakelijke processen van overdracht, ordening, beschrijving, schoning, selectie, ingest, preservatie en terbeschikkingstelling van een archief praktisch konden worden uitgevoerd.
Net als in fase 3 werd ervoor gekozen om te werken vanuit een praktische case. De keuze viel op het digitaal archief van ontwerper en architect Maarten Van Severen, wiens archief bewaard wordt in het Stadsarchief Gent - De Zwarte Doos.
Het digitaal archief van Maarten van SeverenTijdens hun werk maken of ontvangen architecten grote hoeveelheden digitale documenten. Welke zijn daarvan belangrijk om te bewaren? En hoe vind je die belangrijke documenten later zo snel mogelijk terug? Het VAi onderzocht met het Brusselse architectenbureau Martine De Maeseneer Architecten (MDMA) hoe het digitaal documentbeheer binnen het architectenbureau kan worden verbeterd. Dit project werd uitgevoerd in samenwerking met TRACKS.
Aan de hand van het digitaal archief van drie architectenbureaus werd een overzicht gemaakt van de meest gebruikte CAD-programma’s in deze bureaus. Vervolgens onderwierpen we de digitale bestanden aan een preservatietest. Is het mogelijk om MiniCAD, AutoCAD en SketchUp te migreren naar open, vrije bestandsformaten zonder verlies van informatie?
In 2011 deed het VAi / CVAa onderzoek naar de analoge en digitale archivering binnen acht moderne architectenbureaus. Welke implicaties heeft de computer voor het archief van de architect van vandaag? Hoe slaan architecten hun digitale data op en kunnen ze de leesbaarheid ervan op lange termijn verzekeren? Hoe linken ze hun digitale en analoge archief aan elkaar? Welke problemen zijn er te voorzien voor de duurzame bewaring van een digitaal architectenarchief?
De bevindingen vormen een eerste basis de verdere beleidsontwikkeling rond digitale architectuurarchieven.
We testten de uitbouw van een e-depot uit op basis van Fedora software. Als testcase werd het materiaal dat gegenereerd wordt in het kader van het Architectuurboek Vlaanderen in het depot ingeladen. Het ging daarbij om een niet al te omvangrijke collectie van enkele duizenden objecten en een beperkte variatie qua bestandsformaten. Op deze manier bleef het project beheersbaar, maar kon het CVAa toch praktijkervaring opdoen over de werking van e-depots. De resultaten kunt u nalezen in het rapport Een Fedora-depot voor architectuurarchieven.
Lees het rapport