Zoekinstrumenten en hulpmiddelen

Wikipedia

In haar beginjaren werd Wikipedia, de online encyclopedie, als onbetrouwbaar beschouwd, maar vandaag groeit het uit tot een waardevol instrument voor het delen van nieuwe kennis over vrouwen* in verschillende domeinen. Het vormt een eerste stap in de zoektocht naar informatie over vrouwelijke ontwerpers en architecten, waardoor het bijdraagt aan een beter begrip van hun impact en bijdragen aan diverse vakgebieden.

Met Wiki Women Design registreerden, beschreven en ontsloten we data en kennis over vrouwen* die een significante invloed hebben gehad op onze ontworpen omgeving, variërend van grafisch ontwerp en interieurarchitectuur tot mode en productdesign. Door middel van schrijf- en redactiesessies maakten we informatie over vrouwelijke ontwerpers en architecten toegankelijk op Wikipedia en andere Wikimediaplatformen. Ontdek hier de resultaten.

Vlaamse en Brusselse databanken

Archiefhub - VAI

Deze databank biedt uitgebreide informatie over Belgische architectuur, vormgeving, bouwbedrijven en stedenbouw, en stelt gebruikers in staat om te zoeken in de archiefcollecties van het VAi. In deze databank is het mogelijk om te filteren op gender. We nodigen onderzoekers van harte uit om nieuwe gegevens over actoren en archieven (na afronding of publicatie van hun onderzoek) met ons te delen. Op deze manier kunnen we de databank blijven aanvullen en andere onderzoekers verder op weg helpen.

• Bekijk hier de tot dusver ingevoerde resultaten die het trefwoord 'vrouw*' meekregen.

Archiefpunt

Archiefpunt is een databank waarin particulieren zelf archiefbeschrijvingen kunnen invoeren. Het is de centrale databank voor privéarchieven en -collecties in Vlaanderen en Brussel. De archief- en collectiebeschrijvingen worden gekoppeld aan bewaarplaatsen en personen, zo weet je waar je moet zijn en wie je moet contacteren om deze documenten te consulteren. In deze databank kan je niet filteren op gender.

• Ga naar archiefpunt.

Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (RKD)

Het RKD bevat een uitgebreide verzameling materiaal en informatie over de beeldende kunst uit de Nederlanden. In totaal omvat het meer dan 900 archieven van kunstenaars, kunstenaarsverenigingen, kunsthistorici en andere personen en instanties gerelateerd aan de kunst. Daarnaast herbergt het RKD de belangrijkste bibliotheek ter wereld met betrekking tot de beeldende kunsten van de Nederlanden in een internationale context, van de late middeleeuwen tot heden. Hoewel er geen mogelijkheid is om te filteren op gender, biedt de databank wel filters voor 'werkzame periode', 'plaats' en 'kwalificaties'.

• Ga naar RKD

Design and Arts Index

De Design and Applied Arts Index (DAAI) biedt samenvattingen en bibliografische gegevens van artikelen, nieuwsberichten en recensies sinds 1973 over design en toegepaste kunst. Het bestrijkt disciplines zoals keramiek, glas, juwelen, hout, metaalbewerking, grafisch ontwerp, mode, textiel, meubilair, interieurontwerp, architectuur, CAD, webdesign, computergegenereerde afbeeldingen, animatie, productontwerp, industrieel ontwerp, tuinontwerp en landschapsarchitectuur. Het behandelt zowel nieuwe ontwerpers als ontwikkelingen vanaf het midden van de 19e eeuw.

• Ga naar design and arts index

Vrouwelijke pers

De vrouwelijke pers wordt bijna zelden of nooit meegenomen in de geschiedenis van de architectuur, maar biedt wel een duidelijk beeld van vrouwelijke architecten.

Voorbeelden:

• De driemaandelijkse bulletin van de Nationale Vrouwenraad van België (CNFB)
• Femmes d'Aujourd'hui: is een belangrijk tijdschrift in de Belgische geschiedenis, opgericht in 1933 en wordt nog steeds gepubliceerd. Het speelde een cruciale rol in de vrouwencultuur, met een hoogtepunt in de jaren 1960. De eerste vrouwelijke architecte die in de vrouwelijke pers werd gepubliceerd was Simone Guillissen-Hoa.
• Les cahiers du GRIF (°1973-1997), een thematisch Franstalig tijdschrift samengesteld door La Groupe de recherche et d'information féministes (GRIF) uit Brussel. Hierin verschenen ook advertenties van de Union des Femmes Architectes de Belgique.

Lifestyle magazines

Lifestyle magazines, meestal gericht op vrouwen*, bevatten vaker artikelen over vrouwelijke ontwerpers en architecten. Deze publicaties bieden inzicht in het werk en de bijdragen van vrouwen* in de ontwerpgeschiedenis en vormen daardoor een belangrijke bron van informatie.

Voorbeelden:

• Actief Wonen: Het Belgische magazine voor woonplezier (°1996)
• Goed Wonen
• Sabato - bijlage van De Tijd (°2008)
• Weekend Knack - bijlage over Knack met specials over wonen (°1983)
• Flair
• Expression - The American Express Magazine
• Spotlight
• Décors - tijdschrift voor beter wonen, architectuur, design en interieur (°1974)
• Elle Wonen - ook gekend als Elle Deco (°1990)
• Libelle
• De Standaard magazine - regelmatige specials over wonen en over architectuur (°1992)
• Kleur + interieur (°1950-1973)

Vak tijdschriften

Architectuur- en designtijdschriften zijn van onschatbare waarde voor architecten, ontwerpers, studenten, architectuurwetenschappers, kunsthistorici, monumentenzorgers en restaurateurs. De belangrijkste collecties van deze tijdschriften worden bewaard in universiteitsbibliotheken, hogescholen, documentatiecentra, archiefinstellingen en museumbibliotheken.

Voorbeelden:

• La Maison: is een belangrijke schakel in de geschiedenis van architectuur vanuit een genderperspectief. Het was het eerste architectuurtijdschrift (opgericht in 1948) dat een zelfstandig uitgevoerd werk door een vrouw* publiceerde: het Sportcentrum van Jambes, ontworpen door Simone Guillissen-Hoa. Het publiceerde vrouwelijke architecten in andere contexten dan de huishoudelijke sfeer, zette hun werk actief in de schijnwerpers en aarzelde niet om hen op de cover te zetten.
• Domino: architectuur, design en urbanisme (1989-2004)
• Architectuurmagazine A+ (°1973)
• Architecture - maandblad voor urbanisatie, architectuur en interieur voor België en Nederland
• Bouwen en wonen - maandblad voor nieuwe vormgeving (1953-1962)
• DAMn°: design & architecture magazine (°2004)
• Info BVB - driemaandelijks tijdschrift van de beroepsvereniging voor binnenhuisarchitecten (1973-1993)
• L'Emulation: architecture et urbanisme (1874-1939)

Namenlijsten

Het is essentieel om tijdens de zoektocht naar vrouwelijke ontwerpers ook de namenlijsten van bijvoorbeeld lexicons, afstudeerlijsten van scholen, of beroepsregisters te raadplegen. Deze bronnen kunnen waardevolle informatie bieden over potentiële vrouwelijke talenten in de ontwerpwereld. Het is belangrijk op te merken dat het afstuderen van een ontwerp of architectuur opleiding niet noodzakelijkerwijs betekent dat deze vrouwen later in de praktijk terugkomen als ontwerpers. De "leaky pipeline", waarbij veel vrouwen* wel een opleiding afronden maar uiteindelijk een andere rol in de sector of een totaal andere carrière kiezen, is dan ook aanwezig. Daarom is het cruciaal om bij deze zoektocht niet alleen naar afstudeerlijsten te kijken, maar ook naar hun daadwerkelijke rol en carrière.

Lexicon

• Lexicon van Oost-Vlaamse Schilders en Beeldhouders

Catalogi

Vrouwen* zijn aanwezig in interieurcatalogi met hun textiel-, patroon- en meubelontwerpen. Deze bronnen bieden een breder inzicht in de creatieve bijdragen van vrouwen*, aangezien ze vaak een belangrijke rol speelden aan de commerciële kant van het verhaal. Deze catalogi geven ons inzicht in de creatieve bijdragen van vrouwen in de interieurwereld. Mogelijks zijn hier ook sporen naar het werk van vrouwelijke architecten te vinden. Veel ontwerpers zijn dan ook actief in verschillende vormingsdisciplines. Door deze catalogi grondig te onderzoeken, krijgen we een beter beeld van de rol en invloed van vrouwelijke ontwerpers en architecten in de geschiedenis van interieurontwerp en architectuur.

Interieurcatalogi

• Essix
  
• Catalogi van de Bïennale Interieur