In een oude verkaveling in een overstromingsgebied vlak buiten het Gentse stadscentrum liet reclamebureau ‘Linq’ een bedrijfspand bouwen. Deze op een hoekperceel gelegen nieuwbouw kan in de toekomst ook als woning worden gebruikt. Van de oorspronkelijke oude villa op de kavel is alleen de fundering opnieuw gebruikt. Ook van de oude tuin is niets meer te zien. De nieuwe tuin bestaat alleen uit een kortgeknipt, tapijtachtig gazon. Het object dat erop staat oogt merkwaardig contextloos en rust op een betonnen sokkel die het nét boven het niveau van de omliggende tuinen uittilt. De sokkel is gereduceerd tot een abstracte betonnen plaat, die het contrast tussen zijn schaalloze karakter als ‘ding’ en zijn heterogene omgeving benadrukt. Het eveneens sobere, betonnen pad naar de haast sacraal ogende voordeur lijkt los op het gazon te liggen en versterkt dit effect. Hierboven verrijst het gebouw als een expressief geknikt, gesloten volume dat in meerdere segmenten verdeeld is. Enkele grote raamvlakken vormen de enige onderbreking.
Na een lange voorbereidingstijd kregen de jonge architecten Armand Eeckels en Arunas Arlauskas van NU architectuuratelier, een los-vast samenwerkingsverband van architecten en ontwerpers, de opdracht dit nieuwe pand te ontwerpen en te bouwen. Vooraf onderzochten de architecten een aantal architectonische strategieën die in eerste instantie niet veel met de verbouwing leken te maken te hebben. Vanaf de eerste schetsen speelde het dak, dat nu eens licht golvend dan weer hoekig geplooid over een ongelaagde sokkel leek te zweven, een belangrijke rol. Het uiteindelijk gerealiseerde ontwerp verruilt de formele vrijheid van de schetsen voor een geometrische opzet. Het gebouw is conceptueel vormgegeven als één grote onverdeelde ruimte met een los in de ruimte geplaatste installatiekern onder één groot dak. Een huid van zwarte zink met een verfijnd patroon van dunne, staande naden is over het hele gebouw heengetrokken, waarbij geen onderscheid werd gemaakt tussen wand en dak. Het interieur, dat sterk contrasteert met de afwerking van de buitenkant, verklaart de merkwaardig hoekige buitenvorm. Deze vorm lijkt volledig in dienst te staan van een sereen witte en subtiel verlichte binnenwereld met het verstilde karakter van een kunstgalerie. Het dak met zijn duidelijk afgebakende beuken geleidt de continu vloeiende ruimte en zorgt voor een informele verdeling in verschillende woon- of werkgebieden. In tegenstelling tot de duidelijk leesbare tekening van het exterieur, is aan de binnenkant elke materiaalexpressie of structuur weggewerkt achter een gladde, witte pleisterlaag. Deze indruk van materiaalloosheid wordt nog versterkt door het abstract-minimalistische meubilair dat de architecten speciaal voor de ruimte hebben ontworpen en waarvan ze prototypes hebben uitgevoerd. De kasten met hun minieme kleurnuances verzachten het harde wit van de gladde wanden. Ook het daglicht dringt in verschillende lichtkleuren de ruimte binnen vanuit de driehoekige, naar het noorden georiënteerde ‘lichthappers’ en enkele grote panoramaramen. De bladen van de speciaal ontworpen tafels zijn vervaardigd van een transparante kunststof, die nog een kleurnuance toevoegt aan het monochrome palet.
Voor de jonge architecten Armand Eeckels en Arunas Arlauskas lijken vormgeving, interieurbouw en architectuur naadloos in elkaar over te gaan. Ze benaderen architectuurprojecten met hetzelfde perfectionisme waarmee ze interieurs en meubels ontwerpen en maken. Hierdoor onttrekt het gebouw zich enigszins aan een aantal criteria die gebruikelijk zijn bij de beoordeling van architectuur, zoals haar relatie met de context of haar bruikbaarheid. De gewichtsloze, tot in alle details zorgvuldig gecontroleerde verschijning van het gebouw maken het tot een autonoom object dat zijn eigen criteria formuleert. Misschien juist daardoor staat het ten dienste van zowel de gebruiker als de omgeving.
Mechtild Stuhlmachter
Beukenlaan 109
9051 Sint-Denijs-Westrem
België
01-2005