Keukenpaviljoen Boxy's
In 2000 vroegen de bewoners van een negentiendeeeuwse villa met mooie zichtassen en een origineel interieur in Deurle, Maarten Van Severen om een upgrade van hun woning. Met enkele nauwkeurig uitgebalanceerde ingrepen pakte de ontwerper keuken, werk- en leefruimte aan. Twee nieuwe ramen in de leefkamer markeerden zijn tussenkomst ook aan de buitenkant. Ze gaven de villa een facelift die radicaal en toch geïntegreerd overkwam.
Vlak na de oplevering van dit werk vroeg de opdrachtgever Van Severen op hetzelfde perceel een nieuw paviljoen te bouwen. Het gebouw moest werken, ontvangen en wonen kunnen combineren. Niet alleen zou het nieuwe paviljoen de activiteiten van een traiteurdienst – van bereiding tot administratie – herbergen, ook moest de mede-eigenaar er kunnen overnachten. Precies in die volgorde volgen de verschillende functionele ruimtes zich binnen het nieuwe volume op. Via een dienstweg die het terrein aan de westkant bedient, worden producten afgeleverd aan de kopgevel die het verst van de villa verwijderd is. Daar verschaffen lijvige deuren rechtstreeks toegang tot de koelruimte. Aan de binnenzijde vinden de ingrediënten hun weg via de koelcel naar de
keuken. Personeel loopt af en aan, geuren en geluiden vullen de ruimte. Achter de keuken bevindt zich de ontvangsttafel, waar geproefd en overlegd wordt. In dezelfde ruimte is iemand aan het werk aan een bureau. Tussen tafel en bureau groeit, de stam omsloten door een glazen koker, een eik. Dan volgt de leefruimte van het appartement, die op de kop van het paviljoen ligt en daardoor aan twee zijden glazen wanden heeft. Doorzichten in alle richtingen bepalen de belevingswaarde van de hele binnenruimte. Bij het doorzicht op de lengteas schakelen de opeenvolgende functies zich als ruimtelijke sequenties aaneen. Schuif- en draaipanelen die soms spiegelend, soms lichtdoorlatend, soms geschilderd zijn, ondersteunen deze opeenvolging en filteren of blokkeren het doorzicht. De doorzichten dwars op de lengteas richten zich doorheen het interieur naar de tuin. Zo is er de lage zichtlijn vanuit het in de vloer ingewerkte bad. Wie daarin zit, kan dwars door het haardvuur naar de tuin kijken. Van Severen bouwde het paviljoen langs de zuidgrens van het perceel, zodat het nieuwe gebouw het uitzicht door het grote raam in de zijgevel van de villa niet belemmert. De langgerekte balk richt zich als een transparant volume naar de tuin, terwijl aan de zuidwaarts georiënteerde achterkant de dakbedekking – in zilverkleurige PVC-huid – naadloos in de gevel overvloeit. Op uitdrukkelijk verzoek van de opdrachtgevers gebeurde de bouw met veel respect voor de omgeving. Geen boom werd gerooid: de eik die zich binnen de uitgezette contouren bevond, werd geïncorporeerd in het geheel. Die beslissing bepaalde voor een groot deel de technische aanpak. Om de wortels van de eik van lucht en vocht te voorzien, werd op palen gefundeerd. De glooiing van het terrein bleef onaangetast, waardoor de vloerplaat er los boven lijkt te zweven. Een stalen structuur schraagt het langwerpige volume. De kortste zijde ervan wordt overkapt in twee ongelijke fases, waardoor op de lengteas twee zones ontstaan.
Langs de gesloten zuidelijke gevel bevinden zich de toegangen en kleinere dienstruimtes – bibliotheek, badkamer, hal, vestiaire, trapzones. Aan de noordelijke gevel liggen de grote functionele ruimtes – keuken, eetkamer, bureau, leefruimte. Hier werd, om het zicht op de tuin niet te belemmeren, de glasgevel zo open mogelijk gehouden. Het staalraster bepaalde ook het raamritme. De profielen van de raamkaders werden zo slank mogelijk gehouden om het doorzicht niet te hinderen. Dat effect, plus de beperkte dikte van het vloer- en plafondpakket ter hoogte van de ramen, zorgt voor een lichtheid die het gebouw eerder de status van een object geven. Van op het terras aan de zuidkant van de villa wordt de connectie met het paviljoen duidelijk: het verhaal dat Van Severen begon met de grote, nauwkeurig geproportioneerde stalen ramen in de achtergevel van de villa, krijgt een volwaardige afronding in het tuinpaviljoen. Oud en nieuw spelen adequaat en zonder scrupules op elkaar in.
Caroline Goossens
