Hoe beïnvloeden gedeelde ruimtes onze manier van leven? In 2024-2025 staat het architectuurprogramma van het Vlaams Architectuurinstituut in het teken van wat we delen. In onze tentoonstellingen, lezingen, debatten, workshops en publicaties onderzoeken we de verschillende aspecten van samenwonen en samenleven.
THEMA
In 2024-2026 focust het VAi op gedeelde plaatsen om te wonen en om samen te komen. Goede architectuur en stedenbouw kunnen sociale interactie stimuleren. Ze introduceren in de gebouwde omgeving nieuwe vormen van samenleven tussen mensen en andere levende soorten. Als gemeenschap delen we niet alleen ruimtes, maar ook geschiedenis, cultuur en alledaagse gewoontes. Met dit thema willen we de brede waaier aan collectief ruimtegebruik zichtbaar maken. We onderzoeken de impact ervan op sociale patronen, gedeelde verhalen en natuurlijke landschappen.
Het thema vindt zijn weerslag in verschillende formats, zoals tentoonstellingen, workshops, publicaties en filmvoorstellingen. Ze belichten uiteenlopende perspectieven van ‘commons’, gaande van collectief wonen tot participatief ontwerp, stedelijke natuur en ontmoetingsplaatsen. Absolute blikvangers zijn de tentoonstelling en het gelijknamige boek Dogma: Stadsvilla (van 4 oktober 2024 tot 9 februari 2025). Hierin onderzoekt het Brusselse architectenbureau Dogma de mogelijkheden om de stadsvilla als typologie in te zetten voor hedendaagse vormen van collectief wonen. Simultaan organiseert het VAi dit najaar Participation for Real, een workshopreeks die een kritisch licht werpt op bestaande vormen van participatief ontwerp in Vlaanderen en Brussel. We doen dit in samenwerking met het Gentse Timelab. Nog binnen het thema Wat we delen werken we aan een tentoonstelling over de geschiedenis van groen in de stad en aan een tentoonstelling over hoe architectuur sociale interacties tussen diverse gemeenschappen kan bevorderen.
PUBLICATIE
In het kader van de Landschapstekening schrijft het VAi iedere vijf jaar een onderzoeksopdracht uit over een thema dat zo op de kaart wordt geplaatst. Dit onderzoek is het resultaat van de eerste onderzoeksopdracht.
Het onderzoek is gratis te downloaden.
download de publicatiePRESENTATIE
Op 3 april 2025 presenteerde het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) in het atelier Vlaams Bouwmeester de studie Parallelle Praktijken, uitgevoerd door Evelien Pieters en Bart Tritsmans. Het onderzoek brengt in kaart hoe architecten in Vlaanderen, naast hun reguliere bouwopdrachten, ruimte creëren voor ongevraagde, experimentele en maatschappelijk geëngageerde projecten — praktijken die vaak in de marge ontstaan, maar die steeds belangrijker blijken voor het architectuurveld.
03.04.2025
Atelier Bouwmeester, Brussel
FAMILIEAANBOD
Vandaag maken we onze eigen stadsvilla! We schakelen hiervoor de hulp in van Ben Van den Berghe, Alexey Shlyk en York Bing Oh. Deze drie kunstenaars maakten samen de Modular Models, een bouwset waarmee jij eenvoudig je eigen maquette maakt. Tevreden met het resultaat? Laat je werk door de kunstenaars fotograferen en ga met een echt kunstwerk naar huis.
09.02.2025
DE SINGEL, Antwerpen
BOEKPRESENTATIE
PUBLICATIE
Op 6 februari presenteren Dogma, Black Square en het Vlaams Architectuurinstituut het boek The Urban Villa. Carles Baiges Camprubí, van het architectencoöperatief Lacol, geeft een lezing over zijn praktijk en gaat in dialoog met Martino Tattara en Pier Vittorio Aureli van Dogma.
06.02.2025
DE SINGEL, Antwerpen
BOEKPRESENTATIE
PUBLICATIE
Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van Endeavour presenteert het Vlaams Architectuurinstituut het boek Samen ruimte maken, het verhaal achter het befaamde sociaal-ruimtelijk onderzoeksbureau.
28.01.2025
DE SINGEL, Antwerpen
PANELGESPREK
Welke kansen en uitdagingen biedt het huidige woonbeleid in Vlaanderen? En welke rol kan architectuur spelen in de ontwikkeling van kwalitatieve en vernieuwende woonvormen? In het kader van de tentoonstelling Dogma: Stadsvilla, nodigt het VAi je op 9 januari uit voor een debat over deze thema’s.
09.01.2025
DE SINGEL, Antwerpen
LEZING
Voor het festival Tomorrow Will Be Too Late nodigen DE SINGEL en het Vlaams Architectuurinstituut Lydia Kallipoliti uit. Op 15 oktober geeft ze een lezing over haar recent verschenen boek Histories of Ecological Design: An Unfinished Cyclopedia. Kallipoliti beschrijft tijden waarin filosofen, architecten en ontwerpers verschillende vormen van samenleven met onze planeet bedachten. In tijden van klimaatcrisis zijn hun bevindingen opnieuw bijzonder actueel.
15.10.2024
DE SINGEL, Antwerpen
LEZING
Naar aanleiding van de tentoonstelling Dogma: Stadsvilla, geven architecten Pier Vittorio Aureli en Martino Tattara (Dogma) op 8 oktober een lezing aan het Istituto Italiano di Cultura in Brussel. De lezing focust op de historische en hedendaagse betekenis van de stadsvilla.
08.10.2024
Istituto Italiano di Cultura, Brussel
FAMILIEAANBOD
Op zondag 6 oktober zet het Vlaams Architectuurinstituut families centraal! Familiezondag XL omvat alle vaste ingrediënten van de familiezondag, maar is extra leuk door een bijzondere activiteit. Je bezoekt niet alleen de expo’s en het Kindereiland. Tijdens een workshop dompelen we je ook onder in het thema van de nieuwste architectuurtentoonstelling.
06.10.2024
DE SINGEL, Antwerpen
EXPO
Architectenbureau Dogma staat bekend om zijn onderzoek naar de evolutie van huisvesting in een sterk veranderende maatschappij. In deze tentoonstelling nemen de architecten de stadsvilla als uitgangspunt om collectief wonen te bevorderen.
04.10.2024 - 09.02.2025
DE SINGEL, Antwerpen
VERNISSAGE
Op 3 oktober openen het Vlaams Architectuurinstituut en DE SINGEL de tentoonstelling Dogma: Stadsvilla. Architecten Pier Vittorio Aureli en Martino Tattara (Dogma) geven een lezing over hun visie op de stadsvilla als de typologie bij uitstek om collectief en coöperatief wonen mogelijk te maken in de stad.
03.10.2024
DE SINGEL, Antwerpen
LEZING & WORKSHOPS
Met een lezing door Liesbeth Huybrechts en een workshopreeks willen het VAi en Timelab inzicht krijgen in de uitdagingen van participatie bij actuele architecturale en stedenbouwkundige projecten in België.
lezing: 26.09.2024
workshops: 11.10.2024, 25.10.2024, 15.11.2024 en 06.12.2024
Timelab, Gent