Standaertsite
De Gentse wijk Ledeberg is een omgeving met duidelijke grenzen. Spoorwegen, steenwegen en viaducten bakenen de contouren van de buurt af. Daarbinnen ontspint zich een weefsel van smalle straten, waarlangs de gevels van arbeiderswoningen – strak in de rij – de grens vormen tussen het private en het publieke domein. De kleinschaligheid van beide domeinen is karakteristiek voor de buurt. In de straten is nauwelijks ruimte voor een voetpad, laat staan voor andere functies dan verkeer. Door de beperkte omvang van de woningen wordt de straat echter wel regelmatig geclaimd door spelende kinderen, gebruikt voor een feestje of voor een doe-het-zelfproject. Dit levert een sympathiek beeld van de stedelijke straat op, maar is evenzeer een symptoom van het gebrek aan publieke ruimte in Ledeberg.
De Standaertsite is de laagdrempelige ontmoetingsplek waar de wijk behoefte aan had. De site bevindt zich in de kern van een bouwblok in het hart van de wijk. Enkele jaren geleden stond hier nog de doe-het-zelfwinkel van de familie Standaert, decennialang een toevluchtsoord voor zelfbouwers uit Gent en omstreken. De opmars van concurrerende ketens aan omliggende invalswegen leidde tot het faillissement van de zaak. Zowel de lokale overheid als buurtbewoners zagen het potentieel van deze plek voor de buurt. Na de aankoop van de grond door de Stad Gent werd een participatief traject van tijdelijke invulling opgezet om mogelijke bestemmingen voor de plek te testen. Onder begeleiding van BUUR groeide dit uit tot een breed gedragen masterplan en een uiterst scherpe ontwerpvraag.
Het antwoord op deze vraag werd gerealiseerd door ae-architecten, Carton123 architecten en murmuur architecten. Uit de bestaande gebouwen selecteerden zij zorgvuldig elementen voor herinterpretatie binnen de nieuwe functie van de site. De voormalige houtzagerij, een gebouwtje dwars op de site, verscholen in het midden van de bonte verzameling loodsen waaruit de winkel ooit bestond, kreeg hierbij een hoofdrol. Nadat de andere gebouwen gesloopt waren, ontpopte het zich als een centraal paviljoen. Een onderdoorgang verdeelt het gebouw in twee ongelijke delen en verbindt de buitenruimtes aan weerszijden met elkaar. Op de begane grond bevinden zich een fietsherstelplaats en een herberg, beide met grote raampartijen die de openheid van de plek benadrukken. Het schrijnwerk aan de buitengevel bevat zitbanken die meteen duidelijk maken dat men hier niet hoeft te consumeren om welkom te zijn. Op de verdieping deelt een waaier aan buurtverenigingen twee intiemere polyvalente ruimtes onder de verfijnde spanten van het gerenoveerde zadeldak.
In de hoek van het perceel hangt een luifel, gemaakt van gerecupereerde spanten uit de gesloopte loodsen, aan kloeke betonnen balken. De positie in de hoek, het zwevende afdak en de verharde ondergrond creëren een plek waar alles lijkt te kunnen en niets lijkt te moeten. Het is slechts een van de vele buitenruimtes die elkaar harmonieus afwisselen in het landschapsontwerp van Atelier Arne Deruyter. Op de wachtgevels naast de toegangen signaleren kunstwerken van Marc Nagtzaam de open, groene ruimte in het anders gesloten vlak van de straatgevel. Net als de tuinmuren rondom de site worden ze overwoekerd door klimplanten. Het uithangbord van de Standaertwinkel aan de Hoveniersstraat krijgt een tweede leven en markeert nu de toegang tot de Standaertsite.
- Petrus Kemme
Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen
