André Loeckx wint Ultima 2020 in de categorie Architectuur

Een schaduwfiguur in het midden van verandering

André Loeckx (°1949) is een veelzijdig ingenieur architect die, vaak vanuit de schaduw, een fundamentele rol heeft gespeeld voor het huidige bloeiende architectuurklimaat in Vlaanderen en Brussel. Zijn loopbaan kenmerkt zich door een diep en verregaand maatschappelijk engagement. Als hoogleraar aan het Departement Architectuur, Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening van de KU Leuven, was hij jarenlang één van de drijvende krachten van het architectuuronderwijs. Hij legde een fundamenteel geëngageerde basis onder tientallen generaties studenten.

Promotor van kwalitatieve architectuurproductie

André Loeckx is een levend voorbeeld van het belang van project- en architectuurkritiek als basis voor ruimtelijke kwaliteit. Hij zette zich in voor de oprichting van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) en was een pleitbezorger van het Stedenbeleid, onder meer via het in 2003 gepubliceerde Witboek Stedenbeleid. Hij gaf richting aan de condities voor kwaliteitsvolle architectuur, publieke ruimte en stadsontwerp zowel beleidsmatig, cultureel als onderzoekmatig. Hij gaf mee vorm aan de evolutie van het opdrachtgeverschap, waarbinnen veel van de kwalitatieve architectuurproductie kon ontstaan. Achter de schermen wist hij, met overtuiging en enthousiasme, steeds vanuit een kritische of atypische blik, vele tussenmuren te slopen en ten gepaste tijde beleidsmakers te adviseren en te stimuleren.

Ondersteunende kracht

Als voorvechter van de stadsvernieuwing in Vlaanderen en Brussel zette hij zich in om het stedelijk project als ‘inzet, opzet en voorzet’ van de architectuur te beschouwen. Met zijn immer kritische maar constructieve blik ondersteunde hij lokale besturen, bewonersgroepen en ontwerpers. Zijn scherpe analyse van de site, de stakeholders en het programma droegen bij om het project op te laden en verder te doen evolueren. Niet wars van een atypische blik, gaf hij mee positie aan ontwerp als een vorm van toekomstgericht onderzoek. Hij inspireerde en daagde opdrachtgevers, ontwerpers én gebruikers uit om altijd meer uit projecten te halen.

Internationale stem

André Loeckx zette zijn kennis en expertise ook buiten de landsgrenzen in en leidde diverse internationale projecten op het vlak van capacity building voor de EU en de UN-Habitat (United Nations Human Settlements Programme). Hij publiceerde ook veelvuldig op internationaal niveau. In al deze posities pleitte hij voor de kracht van het ontwerpend onderzoek, en toonde hij een onafgebroken inzet voor de maatschappelijke meerwaarde van een integrale en inclusieve ontwerpbenadering. Een bepalende stem en kracht in het discours over architectuur en stad.

Ultimas 2021

De Vlaamse overheid reikt jaarlijks de Ultimas uit en geeft zo erkenning aan de socio-culturele sector. Dit jaar verliep de uitreiking van de cultuurprijzen volledig digitaal, vanop de binnenkoer van de Landcommanderij Alden Biesen. De awardshow werd op dinsdag 18 mei vanaf 19 uur gestreamd op VRT NU en uitgezonden op Radio 1.

Sinds 2003 reikt de Vlaamse overheid jaarlijks de Vlaamse cultuurprijzen uit aan toonaangevende artiesten, kunstenaars, organisaties of gezelschappen. Ook dit jaar worden 12 prijzen in evenveel categorieën aan laureaten, gekozen door een jury van deskundigen, overhandigd. De categorieën van de Ultimas 2020 zijn: Algemene Culturele Verdienste, Amateurkunsten, Architectuur, Beeldende Kunst, Circus, Cultureel Ondernemerschap, Film, Immaterieel Cultureel Erfgoed, Letteren, Muziek, Podiumkunsten en Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk.