Loods met bijhorende functies
In opdracht van de dienst Bos en Groen van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap bouwde Huiswerk Architecten in het Zoniënwoud een loods, bedoeld voor de opslag van het gereedschap voor het bosonderhoud.
De opslagplaats ligt in een wandelgebied waar nauwelijks auto’s langskomen. De ontsluiting van het domein, waarop ook nog een aantal kantoren en de woning van de boswachter liggen, gebeurt langs een smalle, kronkelende weg door het groen. Ten noorden van deze toegangsweg strekt het bos zich monumentaal en groots uit. Aan de zuidkant, waar ook de loods staat, ligt een kleine, open grasvlakte. De strikte ritmering van het gebouw, die verwijst naar de voor deze streek typische serrebouw, speelt in op de verschillende omgevingen. Aan de ‘straatzijde’ worden de traveeën afgeboord met blinde muren en teruggetrokken ramen. Aan de kant van het grasveld geven grote, langwerpige vensters de gevel een uitgesproken horizontaal karakter. De architecten speelden in op de helling van het terrein door de hoge zijde van de loods gedeeltelijk in te graven, waardoor ook het volume gereduceerd werd.
Een aantal ontwerpbeslissingen brengt het industriële, monolithische karakter van de loods op een subtiele manier uit balans. De nok is buiten het middelpunt gelegd. Door de wijzigende spanthoogte varieert het dak op een speelse manier. Het is deze afwisselend vooruit- en terugspringende geleding die de loods niet log maakt, maar omvormt tot een boeiend en sculpturaal gebouw. De gevels zijn bekleed met in een wisselend ritme bevestigde, zwart geschilderde planken van 7,5, 10 en 12,5 centimeter breed. Het dak is uitgevoerd in zwart rubber. Deze materiaalkeuze en de ruimtelijke organisatie maken de loods tot een sober en indrukwekkend element in de groene omgeving.
Aan de voorzijde – de kant van het ‘publieke’ domein, waar de wandelaars langskomen – is de gevel over de afstand van één travee naar binnen geschoven. Daardoor ontstaat een overdekt portiek en verloopt de overgang van binnen naar buiten gradueel. Een betonnen platform voor de ingang vormt een deels verzonken toegangsplein. De binnenkant is bekleed met lichte, gladde OSB-platen met tand en groef (oriented strand board: een houten plaatmateriaal waarvan de spanen georiënteerd zijn) die mooi contrasteren met het donkere en ruwe exterieur. De spanten zorgen voor een functionele indeling van het interieur: refter, kantoor, kleedkamers en atelier krijgen op die manier elk een eigen plaats. De meer gesloten onderdelen (zoals de kleedkamers) zijn, telkens tussen twee spanten, in aparte volumes tegen de wand geplaatst. Deze ruimtes trekken licht langs de zijgevel, terwijl de grote middenbeuk verlicht wordt langs de dakkapellen. Een eenvoudige inwerking van het neonlicht in de scheidingswanden, afgedekt met kunststof in groen en wit, vermijdt de koele verlichting die gebruikelijk is voor loodsen. Naast de repetitieve ramen in de traveeën zijn nog andere vensters ingebouwd, die opnieuw met zwarte planken bedekt zijn. Om het uitzicht naar buiten toch vrij te laten, liggen de latten op enige afstand van elkaar. Ook de toegangspoort van de garage voor bestelwagens, helemaal achteraan, is haast onzichtbaar ingewerkt in de gevel.
Op die manier vertoont de loods aan de rand van het Zoniënwoud de ondertussen karakteristieke eigenschappen van een Huiswerk Architecten-ontwerp: een respectvolle maar tegelijkertijd gedurfde aanpak vernieuwt een typologie, zonder de dienstbaarheid ervan te ondermijnen.
- Christophe van Gerrewey
