Vele kleine Vlaamse dorpen worden gekenmerkt door een typisch nederzettingspatroon. Vanuit de invalswegen lijken ze een zekere densiteit te hebben, maar in werkelijkheid bezitten ze een heel uitgespreide ruimtelijke structuur. In de tweede bouwlijn zitten vaak leemten in het gebouwde weefsel, die dan met weilanden en open ruimte zijn opgevuld. Zarren kan gelden als een prototype van een dergelijk dorp. Tractoren en grazers bevinden er zich op vijftig meter van de kerktoren. De positie van de nieuwe basisschool De Linde in Zarren is in deze context dan ook bewonderenswaardig. Haar inplanting achter de bestaande school, zonder zichtbaarheid, is niet vanzelfsprekend. De leemten rondom de kerk worden er wel verder mee opgevuld, wat de compactheid van het dorp versterkt.
Een basisschool is bij voorkeur een plek voor ontdekking, waarvoor het belangrijk is dat de omgeving erbij betrokken en er door geabsorbeerd wordt. Door een compact volume in de omgeving in te puzzelen speelt FELT architecture & design de troef van deze site volledig uit. Als gevolg van die ingreep ontstaan rondom genereuze ruimtes met een voldoende grote maat. Het zijn plekken die men zich volledig kan toe-eigenen en waar een bijzondere interactie ontstaat met de bestaande kleuterschool, de nabijgelegen verkaveling, de weilanden en de typische aanbouwen van Vlaamse rijwoningen. Secuur gepositioneerde ramen tonen fragmenten van dit gevarieerde landschap en ook de grote poorten aan de turnzaal accentueren de dunne lijn tussen buiten en binnen. Het zijn vensters op de wereld, die inkijk geven in de wonderlijke achterkant van de Vlaamse burgerlijkheid.
Ook binnenin herbergt dit kleine gebouw een compacte microkosmos. De integratie van het programma in een boeiende configuratie resulteert in een onverwachte ruimtelijkheid en een intensieve interactie tussen de verschillende lokalen. De vide tussen de refter en de turnzaal of de zachtroze betonnen trap geeft richting aan de anders rationele en economische structuur van de school. Onder de gekartelde dakvorm ontstaan veelzijdige plekken. Dak, vide en trap worden ingezet als elementen om de ruimtes in elkaar te laten overvloeien. Ook de transparantie tussen de lokalen benadrukt hoe de ruimtes onderling betrokken zijn op elkaar. Door de toepassing van een huiselijk en kleurrijk materialenpalet ontstaat in die openheid toch een warm interieur.
De school ligt enigszins verscholen, maar is niet weggestoken. Haar grote speelplaats kan als verlengde van het dorpsplein worden ingezet. Dit gebouw biedt aldus een eerste aanzet voor de omkering van Vlaamse dorpen, waarbij gemeenschapsfuncties worden geïntegreerd in weelderige tussenruimtes op wandelafstand van de kerktoren. Zo vervalt dit project niet in de typische school met stenen muur en poortje aan een of andere invalsweg. De architectuur refereert aan de bestaande kleuterschool, maar doet met haar volume ook denken aan het nabijgelegen kerkgebouw, weliswaar zonder toren. Door die statigheid, de verhouding ten opzichte van de buren en de bijzonder gedetailleerde gevels biedt deze nieuwe school voldoende ‘tegengewicht’ en kan ze zelfs vanuit de tweede bouwlijn haar eigen plek opeisen in het collectieve geheugen van het dorp.
- Isabelle Blancke
Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen
FELT architecture neemt met twee projecten deel aan de tentoonstelling 'Composite Presence': Een trio binnenstedelijke woningen in Antwerpen en de basisschool 'De Linde' in de meer landelijke stad Zarren.
FELT architecture vermoedt dat het feit dat het project een typisch stedelijke problematiek behandelt als het renoveren van verloederd patrimonium op een vrij radicale manier, een trigger moet zijn geweest om geselecteerd te worden voor de tentoonstelling.
De school past perfect in de retoriek van deze tentoonstelling, omdat ze een soort samengestelde aanwezigheid op zichzelf is, opgevat als een abstracte collage van plaatselijke volkse elementen.
Stadenstraat 14
8610 Zarren
België
december 2018