Het zuiden van West-Vlaanderen was honderd jaar geleden het podium voor wellicht de grootste bouwopgave van de Belgische geschiedenis. Na de enorme verwoestingen van de Eerste Wereldoorlog begon een reconstructie van de lokale architectuur, met wisselende archeologische exactheid en de vaak bijna onzichtbare invloed van moderne denkbeelden. Het resultaat is een dubbelzinnig landschap waarin de lagen van de geschiedenis elkaar voortdurend kruisen en de bestaande architectuur haar leeftijd lijkt te verhullen. Hedendaagse ontwerpers en lokale opdrachtgevers gaan de dialoog met deze gelaagde achtergrond gretig aan, om ruimte te maken voor de actuele noden van een regio waar de geschiedenis steeds minder ver is dan het lijkt.
Architectenbureau Bart Dehaene speelt met de vormen van de lokale architectuur in dit ensemble van 16 sociale woningen. De volumes van de telkens per twee geschakelde woningen zijn een speelse bewerking van traditionele hoeves uit de regio. De kolom op de hoek met de voordeuren is een knipoog naar de zuil van het stadhuis even verderop, Met deze vormen ontwerpen de architecten een reeks woningen die aan de binnenkant telkens uiterst slim in elkaar zitten, De cluster als geheel markeert dan weer op overtuigende wijze de rand van de woonkern en omsluit gemeenschappelijke tuinen als voorloper van het platteland dat zich aan de achterzijde uitstrekt.
Lees meer"De transitie-uitdaging en het woonvraagstuk evenaren de wederopbouw minstens qua schaal en complexiteit."‐ Maarten Liefooghe
B-ILD tovert een bestaand gebouwtje om in een kinderopvang met een even resolute als precieze ingreep. Een zeshoekig blok deelt de rechthoekige ruimte op in bruikbare kamers die zich meteen laten herkennen als inkom, opvanglokaal of stille werkplek. De witte stenen van het gevelvlak en de karakteristieke raamopeningen maken van het gebouw een herkenbaar maar terughoudend volume. De opvang is een bescheiden ijkpunt in de onduidelijke rand van de dorpskern en binnen de ontwikkeling van de omliggende terreinen, die nog volop gaande is.
Lees meerOno architectuur injecteert met dit kantoorgebouw hoogwaardige architectuur op de campus van Inagro, waar onderzoek in landbouw- en fruitteelt centraal staat. Het karaktervolle volume neemt een centrale positie in op een terrein met een amalgaam aan bouwwerken, tussen het representatieve ontvangstgebouw uit de jaren ’50 aan de straatzijde en het achterliggende patchwork van velden en loodsen voo. Het ontwerp eist hierbinnen zijn plek op door resoluut te refereren aan nieuw-zakelijke of rationalistische Zwitserse architectuur, met een kenmerkend kleurenpalet aan binnen- en buitenzijde en op maat gemaakte details in glanzend metaal.
Lees meerIn hun ontwerp voor het Yper Museum maakten Frederic Vandoninck Wouter Willems architecten i.s.m. Callebaut Architecten niet allen een ruimte om de lokale geschiedenis te tonen, maar tonen ze deze geschiedenis aan de hand van het gebouw. In de langgerekte vleugel van de Lakenhalle introduceren ze twee circulatiekokers waarin de trappen zich een weg naar boven banen langsheen goed geplaatste raampartijen die verrassende perspectieven op het historische bouwwerk bieden. Bij het stijgen en dalen waant de bezoeker zich in een binnenstraat met vitrines, haarfijn afgewerkt met metselwerk en straatverlichting. Op de zolderverdieping wordt de betonnen dakconstructie ontbloot als getuige van de manier waarop moderne bouwtechnieken het historische stadsbeeld reconstrueerden
lees meerIn het Architectuurboek Vlaanderen N°14 verkent Maarten Liefooghe (Universiteit Gent) de manieren waarop architecten omgaan met het (post)wederopbouwlandschap van de Westhoek. Sommigen nemen de lokale architectuur mee in hun ontwerp, terwijl anderen hier juist vanuit hun eigen ontwerptaal of referenties mee in dialoog gaan. Naast de projecten van Architectenbureau Bart Dehaene, B-ILD en ono architectuur komen ook realisaties van Poot Architectuur, architecten Els Claessens en Tania Vandenbussche en URA Yves Malysse en Kiki Verbeeck aan bod. Het essay van Sofie De Caigny bevat een drieluik van culturele instellingen in historische gebouwen in provinciesteden, waarvan het Yper Museum van Frederic Vandoninck Wouter Willems architecten i.s.m. Callebaut Architecten het sluitstuk vormt. Voor elk van deze projecten komt de eigenzinnige architectuur tot stand in samenspraak met een sterk ontwikkeld opdrachtgeverschap tot op het lokale niveau.
Ontdek de publicatieOp vraag van het In Flanders Fields Museum in Ieper heeft architect Philippe Viérin zich verdiept in het leven van zijn overgrootvader Jos Viérin. Ook een architect, maar in compleet andere omstandigheden. Jos Viérin maakte de Eerste Wereldoorlog mee en speelde een belangrijke rol in de wederopbouw van de Verwoeste Gewesten. Het resultaat van dit onderzoek is te lezen in de brievenroman Plaats/Place, verschenen bij Public Space.
lees meer