Yper Museum

Zich bewust van deze rijke geschiedenis, waarin de Lakenhalle meermaals een pars pro toto was voor de stadsgeschiedenis, kiest Frederic Vandoninck Wouter Willems architecten (FVWW) er samen met restauratiearchitect Callebaut Architecten radicaal voor om het gebouw in te zetten als belangrijkste collectiestuk om de geschiedenis van Ieper mee te vertellen. Hun architecturale strategie vertrekt vanuit eliminatie om zo de bestaande structuur, de circulatie en de bouwonderdelen beter leesbaar te maken. Twee trappenhallen worden ingenieus in het volume geplaatst. Door de bakstenen muurbekleding en de op straatlantaarns geïnspireerde verlichting voelen ze in hun materialiteit eerder aan als een exterieur. De toevoeging van de twee trappenhallen levert een meervoudige winst op. De overmaatse hal wordt door de slimme injectie van twee ‘binnenstraten’ op maat gezet en de doorzichten van buiten naar binnen maken haar tot een echt interieur. Tegelijk wordt het gebouw als collectiestuk bijna letterlijk in een vitrine geplaatst: het museum kan bewonderd worden door het glas van de omgekeerde kijkkast.

De grootste verrassing wacht de bezoeker onder het dak. Het betonnen gebinte is van een fascinerende orde en schoonheid. Volgens de architecten heeft het vooral symbolisch kapitaal, omdat het de veerkracht toont van de stad om na het oorlogsgeweld te herleven. Maar er is meer aan de hand. Wanneer de bouwgeschiedenis een narratief wordt in het ontwerp, voegt het feit dat de hele constructie is opgetrokken volgens de logica van een houten dakconstructie een extra betekenislaag toe. Het markeert een bijzondere overgang in de bouwgeschiedenis en toont hoe padafhankelijkheid speelt bij veranderingsprocessen in de bouw. Hier plaatsen de architecten hun meesterzet. De patine van het ruwe beton, dat nooit bedoeld was om getoond te worden, sluit nauw aan bij de hedendaagse liefde voor het zichtbaar laten van de constructietechnieken en voor de hernieuwde appreciatie van het brutalisme. Door het gebouw te strippen brengen de architecten een sfeer van onvoltooidheid binnen, die het op een natuurlijke wijze verbindt met het heden.

- Sofie De Caigny

Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen