Erfgoed

Emile Thielens als documentalist van zijn oeuvre

Emile Thielens als documentalist van zijn oeuvre
Copyright

Een architectenarchief bevat dossiers, plannen en schetsen, maar regelmatig ook verzamelingen voor persoonlijk gebruik, waarmee architecten hun oeuvre wilden documenteren.

De fragmentaire maar belangrijke archiefcollectie van architect Emile Thielens (1854-1911) bevat dergelijk kleinood van grote wetenschappelijke waarde. Het betreft een klein fotoalbum waarin hij zijn hele oeuvre als privéarchitect heeft geïllustreerd, zowel in Antwerpen als daarbuiten. Dat maakt het tot een unieke documentaire bron, belangrijk voor zowel de studie van het oeuvre van Thielens als voor de individuele projecten. Bovendien illustreert het als object het breed verspreide fenomeen waarbij architecten hun projecten documenteerden, niet met de bedoeling zichzelf te promoten tegenover een bepaald publiek, maar integendeel als neerslag van het opgebouwde oeuvre, bedoeld voor privégebruik.

In de collectie van het architectuurarchief zijn enkele van deze albums bewaard, die verduidelijken dat dergelijke producten een flinke financiële investering en logistieke organisatie vertegenwoordigden. Dat geldt zeker voor de oudere exemplaren, zoals de albums van Thielens en van zijn jongere generatiegenoot Alexis Van Mechelen (1864-1919). Hij schakelde een koets met koetsier in om de fotograaf en zijn apparatuur doorheen Antwerpen te loodsen, langs zijn talrijke realisaties. Op bepaalde foto’s is die koets ook te zien. Voor een verder gelegen locatie in Mortsel – zijn eigen woonplaats – gebruikte Thielens gewoon een postkaart. Een familielid heeft achteraf bepaalde foto’s voorzien van identificerend commentaar. Opvallend genoeg ontbreekt het complex van de Antwerpse dierentuin volledig, terwijl dat met voorsprong de belangrijkste component van zijn oeuvre was. Waarschijnlijk had hij daarover voldoende iconografisch materiaal in zijn privécollectie, wat een fotosessie daar overbodig maakte. Anderzijds biedt het album slechts een beperkte, door de architect samengestelde selectie, waardoor het ook kan gelden als een weergave van zijn strikt persoonlijke oordeel over de hoogtepunten in zijn vruchtbare carrière.

Datum: 19.12.2016