Van optische illusies en onmogelijke architectuur tot natuurgetrouwe landschappen: het werk van Maurits Cornelis Escher (1898-1972) bevat het allemaal. In 2023 is het 125 jaar geleden dat de kunstenaar werd geboren. Met de grootste museale Eschercollectie ter wereld vormen Kunstmuseum Den Haag en Escher in Het Paleis het centrum van dit bijzondere jubileumjaar.
Vogels die in vissen veranderen, water dat omhoog stroomt, twee handen die elkaar tekenen. Op meesterlijke wijze transformeert M.C. Escher een blanco vel papier tot zijn eigen oneindige werelden, waarin hij speelt met de perceptie van de kijker. Zijn virtuoze metamorfoses en regelmatige vlakverdelingen verwonderen en inspireren bezoekers aan zijn tentoonstellingen wereldwijd. Met vier tentoonstellingen in Kunstmuseum Den Haag en Escher in Het Paleis, plus tal van activiteiten met culturele partners, scholen, wijken en ondernemers in de stad wordt Den Haag in 2023 stad van Escher. Tijdens het jubileumjaar zal een aantal gebouwen in het centrum van de stad worden aangekleed in Escherstijl.
Escher: Eeuwigheid en oneindigheid
t/m 12 februari 2023 in Escher in Het Paleis
In Escher: Eeuwigheid en oneindigheid is Eschers ontwikkeling als kunstenaar te volgen. Van zijn vroege houtsneden van personen, natuur en landschappen tot zijn revolutionaire vlakvullingen, metamorfoses, onmogelijke gebouwen en optische illusies. In het werk van Escher keren de thema’s eeuwigheid en oneindigheid voortdurend terug en deze tentoonstelling maakt duidelijk hoezeer deze thema’s in zijn oeuvre zijn verweven.
Escher – Andere wereld
18 februari 2023 – 10 september 2023 in Kunstmuseum Den Haag
Stap in de wereld van Escher. Dat kan letterlijk in Escher – Andere wereld in Kunstmuseum Den Haag. In deze tentoonstelling beleef je het werk van Escher als nooit tevoren. Zijn beroemde prenten, waarin optische illusies, onmogelijke architectuur, reflectie en natuur centraal staan, worden hier gecombineerd met spectaculaire installaties van het Belgische kunstenaarsduo Gijs Van Vaerenbergh. De wisselwerking tussen Eschers prenten en de ruimtelijke installaties van Gijs Van Vaerenbergh creëert zowel een unieke beleving als een uitdieping van Eschers werk.
Eschers prenten zijn het resultaat van een ongekend talent, maar ook van een haast obsessieve toewijding aan het grafische vak. Zijn oeuvre is, net als dat van het duo Gijs Van Vaerenbergh, een verkenning van de grenzen van ruimte, landschap, perspectief en illusie. Waar Escher dit doet op papier, doet Gijs Van Vaerenbergh dit aan de hand van ruimtelijke installaties.
Voor deze tentoonstelling, waarin een doorsnede van het oeuvre van M.C. Escher centraal staat, bedacht Gijs Van Vaerenbergh ruimtevullende interventies die met een hedendaagse blik naar het werk van Escher kijken. De ingrepen bestaan uit sculpturale associaties met onder meer lichtheid en zwaarte, tijdelijkheid en eeuwigheid, onmogelijke architectuur en oneindigheid; thema’s die ook centraal staan in het werk van Escher.
Voor de indeling van deze dubbeltentoonstelling koos het duo voor de door Escher geliefde tegenstelling van dag en nacht. Het eerste deel van de tentoonstelling, getiteld ‘DAG’, vindt plaats in grote lichte zalen die thematisch zijn ingedeeld en waarin het werk van Escher en de ruimtelijke installaties van Gijs Van Vaerenbergh elkaar uitdagen en versterken. In het tweede deel van de tentoonstelling, genaamd ‘NACHT’, worden in kabinetten eigenzinnige thema’s uitgelicht, als kleine lichtjes in het donker. Deze unieke wisselwerking schijnt nieuw licht op de geliefde en veelzijdige kunstenaar Maurits Cornelis Escher, die 125 jaar na zijn geboorte wereldwijd nog steeds een bron van inspiratie is.
De ontdekker van Escher: Samuel Jessurun de Mesquita
18 februari 2023 t/m 1 oktober 2023 in Escher in Het Paleis
De ontdekker van Maurits Cornelis Escher: zo staat Samuel Jessurun de Mesquita bekend. Deze talentvolle kunstenaar en graficus was óók leraar grafische technieken aan de School voor Bouwkunde en Sierende Kunsten. Wanneer Escher daar begint aan een studie bouwkunde, krijgt De Mesquita zijn grafische werk onder ogen. Hij is daar zo van onder de indruk dat hij Escher overtuigt over te stappen naar zijn vakgebied. Escher ontwikkelt zich vervolgens tot een meesterlijke graficus en de twee krijgen zowel een artistieke als persoonlijke band voor het leven. Hun artistieke voorkeuren komen deels overeen, maar De Mesquita heeft een heel eigen signatuur. In zijn verbeelding van mensen en dieren laat hij alles weg wat niet essentieel is en zet hij zijn onderwerpen neer met een aantal krachtige lijnen. In andere voorstellingen is hij wat vrijer; deze werken ontstaan vanuit de fantasie en zijn vaak humoristisch, maar soms ook dreigend van aard. Ook na de dood van De Mesquita in 1944 in Auschwitz houdt Escher zijn leermeester en vriend in ere. De aangrijpende grafiek van Samuel Jessurun de Mesquita hangt in deze tentoonstelling zij aan zij met het werk van zijn beroemdste leerling.
Net als Escher
3 november 2023 t/m 24 maart 2024 in Escher in Het Paleis
Eeuwigheid, oneindigheid, illusies, metamorfoses, spiegelingen en herhalingen. Van razende reflecties tot onmogelijke objecten en van levende landschappen tot vlammende vlakvullingen: in onze huidige cultuur en hedendaagse kunst zijn de kunstenaar Escher en zijn thema’s nog alom aanwezig. In de grote najaarstentoonstelling Net als Escher biedt Escher in Het Paleis een bont kunstbuffet aan werk van hedendaagse kunstenaars en ontwerpers, dat laat zien dat de door Escher geliefde thema’s nog steeds volop worden omarmd.