Op 29 mei 2013 reikte de Universiteit Hasselt de eredoctoraten uit. Het thema dit jaar was Shaping the future. Voor de faculteit architectuur en kunst ontving Luc Deleu het eredoctoraat. De Vlaamse architect-kunstenaar-urbanist is bij het brede publiek vooral bekend geworden door zijn eigenzinnige containerprojecten. In het architectuurlandschap maakte hij naam met zijn projecten voor een duurzame wereldstad. Zijn eredoctoraat is een erkenning voor de architecturale-artistieke invalshoek van waaruit hij de ruimtelijke uitdagingen van de toekomst benadert door middel van ontwerpend onderzoek. Het laudatio werd uitgesproken door ir. Rob Cuyvers. U vindt het hieronder.
Gelukkig zijn er nog dromers, gelukkig zijn er nog denkers die los van het dagelijks gejoel eigen verhalen schrijven, verhalen voor en over de toekomst. Daarom dragen we als faculteit Architectuur en kunst heel graag architect-kunstenaar-orbanist Luc Deleu voor als eredoctor.
Beste Luc, wij zijn in het bijzonder gecharmeerd door het maatschappelijk engagement en de bewogenheid die jij bij dat zoeken, denken en ontwerpen op wereldschaal opneemt. Jouw denken over de stedenbouwkundige toekomst van de maatschappij is bijzonder inspirerend voor hen die bekommerd zijn om de ontwikkeling van deze complexe wereld. Je neemt daarmee in West-Europa een eigenzinnige onderzoekende positie in. Tegelijkertijd koppel je hieraan een authentiek kunstenaarsparcours.
In 1970 richtten jij en je vrouw T.O.P. Office op, een studio voor architectuur en stedenbouw. Centraal hierbij stonden de vermindering van de ruimtelijke impact van het bouwen en de droom van een nomadisch leven door de razendsnelle evolutie van de communicatiemiddelen.
Een nomade zal je blijven. De globalisering en de toenemende wereldbevolking met bijhorende problemen als de voedselproductie, de milieuproblemen… vormen voor jou en je bureau uitdagingen om architectuur en stedelijke ontwikkelingen met een totaal andere bril te benaderen.
In het Orbanistisch Manifest van 1980 stelde je dat scherp. De stedenbouwkundige heeft geen bestaansreden, de schaal van de stad is niet meer aan de orde, de wereld wordt de focus, de stedenbouwkundige, de urbanist wordt orbanist. De anarchist en dromer in jou creëerden een nieuwe relatie tussen stad en platteland, het platteland in de stad. Je wou meer vrijheid voor de burger. De bescherming van het beroep van architect was voor jou niet langer nodig.
Langzaam bouwde je via ontwerpmatig onderzoek aan De Onaangepaste Stad, vanaf 1995, en later aan de Orban Space, vanaf 2006. Jouw project kreeg stelselmatig vorm door zorgzaam onderzoek in een constante dialoog met kennisinstituten en met het publiek via talloze tentoonstellingen. In 2000 werd jouw stadsproject gepresenteerd in New Delhi. In het MuHKA presenteerde je VIP-city, een bijna 20 meter lange maquette. Bij dit alles ga je een voortdurende fundamentele reflectie en contextualiseren van je eigen oeuvre niet uit de weg, bouw je steeds verder aan de hedendaagse metropool. Zorgzame observatie van de stad en het publieke domein in het bijzonder vormen hierbij een basis.
Met je projecten nam je bovendien een unieke positie in België in en sluit je, weliswaar met een kritische reflectie, aan bij het denken over nieuwe, utopische steden zoals we dat ook terugvinden bij o.a. Le Corbusier in het begin van de 20ste eeuw. Le Corbusier was voor jou een belangrijk voorbeeld. Het zorgzaam denken over en vormgeven van de toekomst is ook jouw focus.
Maar meer dan dat is de emotie, het betrokken zijn belangrijk. Dat maakt ook dat je eerder leeft en voelt als een kunstenaar dan als een architect. Toch wil je graag bouwen, is het concreet realiseren erg belangrijk. Al was het in het begin alleen met legoblokjes. De blokjes werden uiteindelijk containers.
Jouw containerprojecten boden je de kans om dromend te bouwen. Vanaf 1983 construeer je over de hele wereld kunstwerken met containers. Met het stapelen en inrichten van containers creëer je imposante ruimtelijke beeldbepalende uitdagende structuren.
De eerste – de Kleine Triomfboog – was in Basel en aansluitend volgden er in Neuchatel in Zwitserland, in Spanje, Duitsland, Nederland, Japan en Ierland. Containers worden poorten, bruggen, torens, maar ook museumstukken zoals in het Middelheim. In het laatste containermonument, in Brussel, tast je weerom de grenzen af. Probeer je iedereen te verrassen door een technisch huzarenstukje door een container te laten rusten op één punt. Techniek heeft je steeds geboeid en geprikkeld, zoals ruimtevaart, scheepvaart, controletorens. Je fascinatie ervoor doorkruist je werk, met de Mobile Medium University, drijvende universiteiten uit 1972 als een extreem voorbeeld.
Doorheen je carrière werd je regelmatig gevraagd als gastdocent of gastlezer in respectabele architectuur- en kunstopleidingen, kunstinstituten, en ook door ons.
In je project Orban Space ga je op zoek naar een nieuw stedenbouwkundig begrippenkader. De publieke ruimte staat centraal. Hiervoor onderneem je ook een wereldreis met een zeilboot. Binnen het project van Orban Space ben je in 2007 uitgenodigd als gastcurator voor een internationale studio aan onze architectuuropleiding in Diepenbeek. Daarbij experimenteerden we met een begeleiding van de studenten via skype vanuit Las Palmas.
Jouw werk sluit erg aan bij onze faculteit Architectuur en kunst. De brug tussen de architecturale en de artistieke invalshoek is de bijzondere uitdaging die we met de faculteit willen aangaan. Tegelijkertijd is je werk van bij het begin ontwikkeld vanuit ontwerpmatig onderzoek. Beelden vanuit de hele wereld komen in je verzameldoos. Het publieke domein en de ordening van vervoer en communicatie zijn hierbij centrale elementen die voortdurend bijgeschaafd en aangepast worden.
In ons eigen onderzoek binnen de faculteit vormt het ontwerpend onderzoek ook de basis. Je maatschappelijk engagement is een andere belangrijke waarde die de nieuwe faculteit wil uitdragen. Die zorg voor een duurzame ontwikkeling en samenleving willen we meenemen, alsook jouw intense verbeeldingskracht, jouw dromen en denken.
ir. Rob Cuyvers (faculteit Architectuur en kunst)