Op dinsdag 16 mei reikte de Vlaamse Gemeenschap de Ultimas 2022 uit tijdens een liveshow in Tour & Taxis. 13 laureaten ontvingen de Vlaamse cultuurprijzen, in evenveel categorieën, als erkenning voor hun verdienste in de socio-culturele sector. De Gentse architecte Marie-José Van Hee sleept de Ultima voor Architectuur en Toegepaste Kunsten in de wacht.
Ultima voor Architectuur en Toegepaste Kunsten
Marie-José Van Hee (1950) is architecte, meubelontwerpster en docente. Ze wordt beschouwd als de grande dame van de architectuur in België. Ze groeide op in een aannemersfamilie in Bachte-Maria-Leerne, een deelgemeente van Deinze, en studeerde Architectuur in Gent. Ze behoort tot de zogenaamde Generatie van 1974, een vijftal architecten die in 1974 afstudeerden aan het Architectuurinstituut Sint-Lucas. Zij ontwikkelden een ontwerpattitude die gekenmerkt wordt door een focus op de autonome logica van architectuur en de relatie met context, kunst en ambachtelijkheid.
In 1990 richtte ze haar eigen architectenbureau Marie-José Van Hee Architecten op in Gent. Het jaar daarop werd ze ook docent aan de Faculteit Architectuur van Sint-Lucas. Haar eerste tentoonstelling vond in 1992 plaats in De Singel. In 1991, 2012 en 2018 nam ze deel aan de Architectuurbiënnale van Venetië. Ze ontving verschillende prestigieuze onderscheidingen in binnen-en buitenland. Zo kreeg ze in 2017 de British International Fellowship van het Royal Institute of British Architects (RIBA) voor haar bijdragen aan de architectuur.
Lees het volledige juryverslag"De laureaat Marie-José Van Hee wordt breed gedragen door de jury en verdient zonder twijfel deze Ultima. Bijna een halve eeuw bouwt Marie-José Van Hee op de meest consistente wijze aan een oeuvre van woningen, publieke ruimte en cultuurgebouwen. Ze groeide uit tot een rolmodel voor veel jonge ontwerpers, niet alleen omwille van de tijdloze kwaliteiten van haar werk, maar evengoed omdat ze toont dat ze plezier en vreugde ervaart bij het vinden van de juiste lichtinval, de perfecte kleurencombinatie of de geschikte houtsoort."‐ jury Ultimas 2022
Tijdens haar lange carrière werkte Van Hee aan meer dan 400 projecten, waarvan 250 effectief gerealiseerd werden. Haar oeuvre is zeer divers en bestaat uit huizen, openbare gebouwen, bruggen, pleinen… en sinds enkele jaren ook uit meubels. Toch is ze vooral bekend omwille van haar ontwerpen voor woningen en renovaties in en rond Gent.
Van Hees architectuur wordt omschreven als zintuiglijk. Wat zij met gebouwen doet, is een aantal basiselementen herschikken, niet rationeel maar intuïtief. Van Hees werk staat bekend voor zijn uitgepuurde omgang met licht, materiaal, kleur, dimensie en detail. Haar aandachtig ontworpen huiselijke ruimtes zijn subtiel verweven in een stedelijke of landelijke context. Degelijkheid, licht en geborgenheid staan voorop in haar ontwerpen. Haar architectuur illustreert de nauwgezette aandacht voor het karakter en de schaal van ruimtes, van tussenruimtes, van overgangsruimtes, voor het in elkaar grijpen van ruimtes en voor de drempels tussen binnen en buiten, tussen de privé en de publieke sfeer, tussen dag- en nachtzones.
Bekijk de projecten van Marie-José Van Hee"In een tijd waarin duurzaamheid het denken en doen in architectuur en vormgeving sterk bepaalt, willen we vanuit de jury het zicht op wat duurzaam is verruimen. Het creëren van plaatsen die mensen koesteren is wellicht de meest duurzame vorm van ontwerpen. Dierbaar is duurzaam. Het werk van Marie-José Van Hee belichaamt op heel consistente wijze deze waarden. Ze maakt bijna een halve eeuw architectuur die het leven omarmt, op schaal van het huis, van de directe omgeving en van de publieke ruimte. Ze heeft een uitzonderlijk talent voor het maken van plekken waar mensen zich goed voelen, en die blijvend het leven dienen, zodat mensen er zorg voor dragen."‐ jury Ultimas 2022
tentoonstelling
Bijna dertig jaar na haar debuut nodigt het Vlaams Architectuurinstituut de grande dame van de Belgische architectuurwereld opnieuw uit om een tentoonstelling in DE SINGEL te maken. In Marie-José Van Hee architecten. Een wandeling maak je niet enkel kennis met haar werk, je wandelt ook doorheen dat van andere architecten, opdrachtgevers, kunstenaars en denkers.
Nog tot 21 mei 2023 in DE SINGEL, Antwerpen
info & ticketsDe traditie van de uitreiking van de Vlaamse cultuurprijzen ontstond in 2003. Sindsdien reikt de Vlaamse overheid elk jaar 12 prijzen uit, in evenveel categorieën, aan toonaangevende artiesten, kunstenaars, organisaties of gezelschappen. De laureaten worden gekozen door een jury van deskundigen.
Alle laureaten ontvangen op 16 mei een fysieke award, vervaardigd door beeldend kunstenaar Daan Gielis. Daarnaast is er voor elke laureaat een geldprijs van 10.000 euro. Uitzondering hierop is de winnaar van de Ultima voor Algemene Culturele Verdienste, die een som van 20.000 euro ontvangt als bekroning van een integrale carrière.
Alles over de Ultimas 2022