Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Orde van Architecten gaf Jos Leyssens - voorzitter van provinciale Raad Vlaams-Brabant - de politici die na 25 mei aanstaande het beleid zullen bepalen een agenda mee.
U vindt hieronder het volledige persbericht
Op vrijdag 31 januari 2014 organiseerde de Orde van Architecten – Vlaamse Raad zijn nieuwjaarsreceptie. Gastheer was de provinciale Raad Vlaams-Brabant, die het prestigieuze kader van De Warande in Brussel als locatie had gekozen. Tijdens het academische gedeelte waren er toespraken van ir.-arch. Jos Leyssens, voorzitter van de provinciale Raad Vlaams-Brabant, baron Piet Van Waeyenberge, voorzitter van de Vlaamse Club De Warande, en Vlaams minister-president Kris Peeters. In zijn openingsrede schuwde Jos Leyssens de hete hangijzers niet en gaf hij de politici die na 25 mei aanstaande het beleid zullen bepalen, een agenda mee.
Verkiezingslijstje
Een verkiezingsjaar is het uitgelezen moment om een reeks bekommernissen en verwachtingen te uiten, zeker als de huidige minister-president onder de toehoorders zit. Jos Leyssens maakte dankbaar gebruik van de gelegenheid. Van de stedenbouwkundige diensten verwachten architecten transparantie, coherentie en duidelijkheid, stak hij van wal. Jammer genoeg ontbreken die elementen dikwijls, bijvoorbeeld als architecten om een preadvies vragen.
Op de formule Vlaams Bouwmeester zit sleet, vervolgde hij. De lokale vriendjespolitiek is opgetild naar het Vlaamse niveau. De huidige Vlaams Bouwmeester die zelf nog actief is in een praktijk kan, ondanks zijn kwaliteiten, niet altijd voldoende afstand nemen van het werkveld.
De DBFM inhaaloperatie voor scholenbouw was zijn derde kapstok. Met een financiële partner die alleen naar de return kijkt, blijven alle andere partijen ontevreden achter. Bovendien kost de uitgestelde factuur de overheid handenvol extra geld. Scholen bouwen behoort tot de kerntaken van de overheid, besloot hij.
De erelonen van de architecten blijven voor hoofdbrekens zorgen, onder andere in de sociale huisvesting. Ook de consumenten vragen om een transparant ereloonkader. Het Europese veto tegen vaste barema’s valt te omzeilen, bijvoorbeeld door barema’s in de wet op te nemen zoals in Duitsland. De discussie moet trouwens gaan over de kwaliteit van het werk en de dienstverlening van de architect, niet over de kostprijs, aldus de voorzitter van de provinciale Raad Vlaams-Brabant. Gelukkig zijn de geesten daarover aan het keren.
Ook op federaal vlak is er werk aan de winkel, vervolgde Jos Leyssens. De verplichte verzekering van de aannemer laat op zich wachten, ondanks de door het Grondwettelijk Hof aangekaarte discriminatie tegenover de architect die wel wettelijk verzekerd moet zijn.
Voor de hervorming van de Orde ligt er een stapel teksten op tafel, waar snel werk van moeten gemaakt. Want de Orde is niet toe aan een renovatie of restauratie, maar aan een heuse transformatie. Een efficiënte Orde, toegesneden op de nieuwe staatsstructuur, met maximale autonomie voor de taalgemeenschappen en een goed geregeld overleg, moet de doelstelling zijn.
Uitnodiging tot overleg
Minister-president Kris Peeters benadrukte zijn vertrouwen in de architect, wiens creatieve inbreng een noodzaak is om de uitdagingen inzake duurzaamheid en betaalbaarheid het hoofd te kunnen bieden. Die inbreng moet dan ook geapprecieerd en gewaardeerd worden, aldus de minister-president. Misschien is het beleid gaandeweg wat te ver afgeweken van die kerntaken. Het kan niet de bedoeling zijn van de architect een ambtenaar te maken en hem met zoveel administratieve verplichtingen te overladen dat de essentiële facetten van zijn creatieve beroep in gevaar zouden komen.
Kris Peeters nodigde de architecten uit om hun stem te laten horen over de nood aan overleg en eventuele bijsturing in spanningsvelden zoals ruimtelijke ordening en DBFM-opdrachten. Ook voor de implementatie van de zesde staatshervorming is de inbreng van de architecten welkom. Voor de woonbonus is bijvoorbeeld afgesproken dat de afspraken uit het verleden worden gehonoreerd, maar moet de regeling voor de toekomst nog worden vastgelegd. In het groenboek staatshervorming zijn daarvoor mogelijke scenario’s geschetst, maar welke accenten precies worden gelegd, staat open voor discussie. En passant gaf de minister-president mee dat ook beleidsmakers vandaag op onvoorziene hindernissen stuiten. Hij verwees met name naar het ‘verbeter’arrest van het Grondwettelijk Hof over het Vlaamse grond- en pandenbeleid.
Vlaanderens venster
Baron Piet Van Waeyenberge, die als voorzitter van de Vlaamse Club De Warande weldra wordt opgevolgd door Mark Leysen (Vanbreda Risks & Benefits), gaf graag een woordje uitleg bij de historiek van De Warande vzw en van het fraaie gebouw waarin de vereniging is gehuisvest. Het woord ‘warande’ verwijst naar het besloten jachtgebied van de hertogen van Brabant, dat later door hoftuinier Joachim Zinner en architect Barnabé Guimard werd omgevormd tot het huidige Park van Brussel. Het neoklassieke gebouw op de hoek van de Hertogstraat en de Zinnerstraat – de namen spreken voor zich – werd in 1987 gekocht door de vzw die in 1988 van start ging als Vlaanderens venster in Brussel. Aanvankelijk bestonden er in de buitenwereld twijfels over de vraag in hoeverre de Vlamingen ‘clubable’ waren, maar die vraagtekens werden snel geschrapt. Met zichtbaar genoegen verwees baron Piet Van Waeyenberge naar het satirische weekblad PAN. Dat kwam na een vergelijking tussen De Warande en de nabijgelegen pendant, de Franstalige Cercle Gaulois (officieel: Cercle Royal Gaulois Artistique et Littéraire), tot de conclusie dat die laatste eerder leek op een onderofficierenmess ergens in de provincie, en dat de bewoners van het kasteel en die van de conciërgewoning blijkbaar van huisvesting hadden gewisseld. Na de renovatiewerken van vorig jaar vormt De Warande met haar 1650 leden na een kwarteeuw meer dan ooit Vlaanderens venster in Brussel.
Millésime
De slotsom van alle sprekers liep parallel: goede architectuur kent geen houdbaarheidsdatum. Het voormalige hotel Empain dat nu de vzw De Warande huisvest, bewijst meer dan ooit de zinvolheid van het architectenberoep. Als de beleidsmakers uit de volgende legislatuur nu nog oren hebben naar de geschetste agenda, wordt 2014 voor de Orde en haar architecten een millésimejaar.