Ponte City domineert de skyline van Johannesburg. Het flatgebouw op de heuvelrug van Berea is met zijn 54 verdiepingen uitgegroeid tot een icoon van de stad waarboven het uittorent.
Het bouwwerk kent een grillige geschiedenis. Het werd opgetrokken tijdens de hoogdagen van apartheid voor de blanke beau monde en heeft altijd een sterke aantrekkingskracht uitgeoefend op jonge mensen en inwijkelingen, op mensen die onderweg waren. Tijdens de transitieperiode in de vroege jaren 1990 werd het een toevluchtsoord voor zwarte nieuwkomers uit de Zuid-Afrikaanse townships en landelijke gebieden. In hun zog volgden immigranten uit andere Afrikaanse landen. Daarna deed het verval zijn intrede. Rond de eeuwwisseling was Ponte uitgegroeid tot het symbool bij uitstek van de stedelijke verloedering van Johannesburg. In de publieke opinie stond het bekend als het epicentrum van de misdaad, de prostitutie en de drughandel.
In 2007 zetten vastgoedontwikkelaars de helft van de bewoners uit hun flat en stripten ze de leegstaande appartementen. Maar hun plan om het gebouw te renoveren, liep al gauw op de klippen. In diezelfde periode gingen Mikhael Subotzky en Patrick Waterhouse aan de slag in Ponte. Ze leerden de overgebleven bewoners kennen, portretteerden ze en fotografeerden het leven in het half-bewoonde gebouw.
In de winter van 2008 startten Subotzky en Waterhouse met het verzamelen van documenten en andere overblijfselen in de leegstaande flats. Vijf jaar lang trokken ze er geregeld naartoe om bepaalde aspecten van de woontoren te documenteren. Ze maakten foto’s van alle deuren en van het uitzicht uit elk venster. Zo stelden ze collages samen waarbij de beelden zo geschikt werden dat ze precies overeenstemden met de structuur van het gebouw.
Tegenwoordig gaat het leven in Ponte zijn gangetje, zo gewoon en buitengewoon als eender waar. Maar het gebouw blijft tegenstrijdige emoties uitlokken. Nog altijd staat het centraal in de dromen en de nachtmerries van de stad. Voor de ene is het een toevluchtsoord, voor de andere een wangedrocht. Nu eens is het een droomland, dan weer een dystopie. Het is een bliksemafleider voor de hoop en de angsten van een samenleving, maar altijd is het een baken dat je op koers houdt.
Ivan Vladislavic
Tentoonstelling geproduceerd in samenwerking met LE BAL in Parijs.
Alle teksten zijn overgenomen uit het boek Ponte City (2014).
Curator: Joachim Naudts