Hoe kan de open ruimte in dorpen uitgroeien tot een actieve drager van toekomstgericht wonen?
Schrijf je in voor de summerschool Dorpse Woonlandschappen van 21 september tot en met 26 september. Tijdens deze zesdaagse summerschool bouw je verder aan de kennis over dorpse stedenbouw via ontwerpend onderzoek. Na de Toolbox Dorpse Architectuur – waarin collectieve typologieën voor meergezinswonen voor het dorp werden verkend – en Taferelen van Dorpelijkheid – een kijk op de beeldcultuur en ruimtelijke kwaliteiten die dorpse omgevingen definiëren – wordt nu gekeken naar de open ruimte.
Het landschap, de tuinen en de openbare ruimte van het dorp nemen steeds meer een centrale positie in bij het aanpakken van uitdagingen zoals klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit, de wateropgave of sociale cohesie. Je onderzoekt hoe het landschap in Vlaamse dorpen kan bijdragen aan klimaatrobuuste, biodiverse en sociaal gedragen woonomgevingen.
De Oude Weg vormt het hart van de summerschool. Wat deze straat in Wortel – naast haar bijzondere ligging in de Markvallei – uniek maakt, is dat dertien kavels eigendom zijn van één familie. De eigenaars willen de ruimtelijke kwaliteit en beeldwaarde van hun straat waarborgen en versterken voor de toekomst. Er is een ‘coalition of the willing’ – maar ze hebben nood aan ondersteuning, richting en een gedeeld vertrekpunt. De Oude Weg wordt zo een testlocatie voor alternatieve ontwikkelingsmodellen die inzetten op gedeeld beheer en kwalitatieve verdichting. Het doel is om via ontwerpend onderzoek na te denken over hoe de straat op een doordachte manier kan evolueren, zonder te vervallen in een sluipende transitie waar schaalvergroting en ondoordachte verdichting net leiden tot versnippering. Daarnaast wordt kritisch gekeken naar nieuwe vormen van collectief beheer en eigendomsstelsels, in relatie tot duurzaamheid, betaalbaar wonen en gedeelde waarden.
De centrale vraag tijdens deze summerschool is: welk soort landschap kan een andere manier van wonen mogelijk maken – één die meer draait om collectieve voordelen en samenwerking dan om het klassieke marktgerichte ontwikkelingsmodel? Die vraag onderzoek je op schaal van het hele dorp, Wortel, en de Oude Weg in het bijzonder. Er wordt gekeken hoe de open ruimte – tuinen, hagen, doorzichten, grachten – kan functioneren als sociaalecologisch netwerk. De aanpak bestaat uit ontwerpend onderzoek, scenariodenken en gesprekken met bewoners en experten. Daarbij wordt gefocust zowel op de ruimtelijke invulling als op het proces, met speciale aandacht voor collectieve beheersvormen, cocreatieve denkprocessen en transitietrajecten. De summerschool is zo een experimentele masterclass in een 'landscape urbanism' op maat van het dorp.
Er is plaats voor maximum 16 interdisciplinaire deelnemers.
De summerschool richt zich tot masterstudenten in Landschapsarchitectuur, Architectuur, Ingenieurswetenschappen Architectuur, Stedenbouw, Bio-ingenieurswetenschappen en Geografie, alsook recent afgestudeerden in deze richtingen. Ar-tur zoekt deelnemers met een passie voor bodem, water, vegetatie en het landschap in relatie tot de gebouwde omgeving. De workshop wordt in het Nederlands gegeven. Ontwerpkracht en visuele storytelling skills zijn een pluspunt.
Je werkt mee aan het bredere traject van het KempenLab Dorpse Woonlandschappen. De resultaten van de summerschool vormen een bijdrage aan de nieuwe Toolbox Dorpse Woonlandschappen, waarmee Ar-tur beleidsmakers, architecten en opdrachtgevers inspireert en het gesprek over het versterken van de open ruimte voert. Als onderdeel van het lopende onderzoekstraject van L/A/P KU Leuven naar instrumenten voor dorpse stedenbouw, wordt deze summerschool inhoudelijk en ontwerpmatig begeleid door docenten van het Departement Architectuur, in samenwerking met lokale actoren en externe experten. De summerschool is tegelijk een masterclass in ontwerpend onderzoek en landscape urbanism, en een actieve bijdrage aan lopend beleidsonderzoek in dorpen.
Inschrijven kan tot 6 juni 2025. Na selectie ontvang je verdere praktische informatie over het programma, verblijf en voorbereiding.
meer informatie06.06.2025
