Op dinsdag 19 maart 2024 was het Amsab-ISG in Gent het decor voor het presentatiemoment van het rapport Integrale veldanalyse van het cultureel erfgoed van stoel tot stad. Met dit rapport werpt het Kenniscentrum van het Vlaams Architectuurinstituut een licht op het cultureel erfgoed van onze ontworpen omgeving; van architectuur, stedenbouw en bouwbedrijf tot vormgeving. Het presentatiemoment bracht een veertigtal geïnteresseerden uit de erfgoedsector samen.
Eva Weyns, coördinator van het VAi Kenniscentrum, legt uit hoe de veldanalyse een pioniersstudie is waarin voor het eerst een overkoepelende stand van zaken wordt gegeven van het cultureel erfgoed van stoel tot stad in Vlaanderen en Brussel. De veldanalyse brengt de vier disciplines – architectuur, stedenbouw, bouwbedrijf en vormgeving – samen en geeft per discipline een nauwgezette stand van zaken.
Download de veldanalyseDelphine Vanoverberghe, consulent erfgoed bij het Kenniscentrum, stelt de VAi Archiefhub voor. De databank bevat informatie over actoren in de disciplines architectuur, vormgeving, bouwbedrijf en stedenbouw en hun bronnen die bij verschillende bewaarinstellingen in Vlaanderen en Brussel bewaard zijn. Het actualiseren van de gegevens in de databank was een belangrijke voorbereidende stap bij de totstandkoming van de veldanalyse.
Tine Poot, consulent ontwerp bij het Kenniscentrum, legt uit hoe de integrale aanpak van de veldanalyse het mogelijk heeft gemaakt maakt om gelijkenissen en verschillen waar te nemen tussen het cultureel erfgoed van de vier disciplines. Tine bespreekt als opener op het panelgesprek zeven uitdagingen die dankzij de Integrale veldanalyse aan het licht zijn gekomen.
Aansluitend gaat een expertenpanel dieper in op de Integrale veldanalyse en de uitgelichte uitdagingen voor het cultureel erfgoed van stoel tot stad. Jelena Dobbels (FARO) gaat in gesprek met Robin Debo (onderzoeker bij ETWIE), Philippe Van Wesenbeeck (diensthoofd Stedenbouw en Ruimtelijke Planning bij Stad Gent) en Annemartine van Kesteren (conservator Museum Boijmans Van Beuningen). Robin, Philippe en Annemartine beschrijven hun lezing van de veldanalyse voor respectievelijk de disciplines bouwbedrijf, stedenbouw en vormgeving. Ze vinden het een meerwaarde dat de stand van zaken over de vier verschillende disciplines in één integrale veldanalyse is gebundeld.
Volgende topics komen aan bod tijdens het panelgesprek: de grote variëteit aan actoren binnen de disciplines, de aandacht voor historische sleutelmomenten en early adopters, het belang van erfgoedvormers en het grote publiek te sensibiliseren, de waarde van mondelinge geschiedenis naast het onderzoeken van archieven, het decentraal bewaren van het cultureel erfgoed van stoel tot stad, een vergelijking van de situatie tussen België en Nederland, de nood aan een integraal waarderingskader en het inzetten op onderbelichte actoren en archieven… Tal van concrete voorbeelden uit het veld worden besproken.
Martijn Vandenbroucke werkt als collectiebeheerder bij het Amsab-Instutuut voor Sociale Geschiedenis. Hij bespreekt enkele archief- en collectiestukken met betrekking tot het cultureel erfgoed van stoel tot stad: architectuurarchieven over volkshuizen, bioscoopzalen en coöperatieve winkels, maquettes van de Vooruit maar ook het archief van sociale huisvestingsmaatschappij De Goede Werkmanswoning, of interieurelementen uit socialistische volkshuizen, spandoeken van actiegroepen enz.
Lees het volledige verslagKen jij als onderzoeker of bewaarinstelling een archief van stoel tot stad dat nog niet geregistreerd is in de VAi Archiefhub? Tot de kern van de werking van het VAi Kenniscentrum behoort de centrale registratie van al het erfgoed over deze thematiek! Geef ons een seintje via kenniscentrum@vai.be.
