In enkele maanden tijd is de hele wijk Zurenborg op historische wijze opnieuw in kaart gebracht. Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) ontsloot het archief van de Antwerpse bouwmaatschappij “Entreprises Générales de Travaux Immobiliers” – oftewel N.V. Engetrim. Vanaf 1886 had deze bouwmaatschappij als doel het ontwikkelen en urbaniseren van de Zurenborgwijk tot een ideale woonbuurt voor de kapitaalkrachtige bourgeoisie.
Met de ontsluiting is een eerste doelstelling van het project ‘Persistent Architecture’ bereikt. Het doel van dit project is een inhaalbeweging te maken met de registratie van de oudste archieven die het VAi in haar collectie bewaart. Het eerste resultaat wordt binnenkort online gepubliceerd en omvat meer dan 450 tekeningen, plannenmateriaal, foto’s en allerlei administratieve dossiers van de bouwfirma Engetrim.
Het grootste deel van dit archief bestaat uit waardevolle tekeningen en bijzonder plannenmateriaal uit de Belle Époque periode, gaande van klassieke presentatietekeningen uitgewerkt in aquarel tot spectaculaire blauwdrukken met grote informatieve waarde. Tegelijk viel ook de fragiele toestand van dit materiaal op. Extra conservatiemaatregelen waren daarom noodzakelijk om de tekeningen zo goed mogelijk te bewaren.
Dankzij de registratie werd het belang van dit archief duidelijk, en werd aan de tekeningen op verschillende niveaus een intrinsieke waarde toegekend. Zo is er plannenmateriaal ontdekt van woningen die vandaag de dag niet meer bestaan. Van enkele prominente Antwerpse architecten werden de oeuvres uitgebreid. Daarnaast worden ze op deze manier weer in de kijker gezet. Tot slot bevat het archief een unieke waaier aan reproductiemethodes van ontwerpers uit de 19de eeuw.
Het archief is meer dan ooit actueel: enkele unieke tekeningen binnen het archief tonen de ontwerpen voor een ensemble van vijf woningen in de Stierstraat, ontworpen door architect Ernest Stordiau. Deze huizenreeks dingt momenteel mee naar ‘Het Schoonste Gebouw’, de jaarlijkse monumentenprijs van de stad Antwerpen.
Aloïs Scheepers, Ontwerptekening voor drie neoclassicistische burgerhuizen in de Lange Van Ruusbroecstraat 73-77, 1889, ingekleurde pentekening op linnen, 570 x 930.
Archief van Engetrim, collectie Vlaams Architectuurinstituut – collectie Vlaamse gemeenschap. Deze ontwerptekening is vanaf 6 november te zien op de expo ‘Unfolding the archives #1’ in de tentoonstellingszaal in deSingel.