Begin mei 2025 start in Venetië de 19e editie van de Biennale Architettura, de internationale hoogmis van hedendaagse architectuur. Op initiatief van de Vlaamse Gemeenschap en in opdracht van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) presenteren het team van Bas Smets en Stefano Mancuso in het Belgische paviljoen de tentoonstelling Building Biospheres. De tentoonstelling onderzoekt de impact van natuurlijke intelligentie van planten op architectuur.
10.05.2025 > 23.11.2025
Hoe kan architectuur verder ontwikkelen onder invloed van natuurlijke intelligentie? Met hun tentoonstellingsconcept Building Biospheres onderzoeken de landschapsarchitect Bas Smets en bioloog Stefano Mancuso een nieuwe relatie tussen natuur en architectuur. Building Biospheres stelt voor om gebouwen te beschouwen als kunstmatige ruimtes waarin planten een verkoelend microklimaat kunnen produceren en het gebouw actief aansturen wat betreft beregening, ventilatie en belichting. Door gebruik te maken van de nieuwste inzichten in de intelligentie van planten, onderzoekt het project wat dit kan betekenen voor de ontwikkeling van de architectuur. Het Belgische paviljoen op de Biënnale van 2025 zal dienen als een laboratorium om deze ideeën te verkennen en te demonstreren.
Het kernteam wordt bijgestaan door:
Met het prototype in Venetië kunnen we testen of planten actief het binnenklimaat van een gebouw kunnen produceren en regelen. Dit doet ons lonken naar een architectuur als microklimaat waar planten en mensen samen kunnen leven.
In de aanloop naar de Biennale Architettura 2025 in Venetië werkt Bureau Bas Smets samen met onderzoekers van de UGent aan een prototype van de installatie voor het Belgische paviljoen; Building Biospheres. In een serre op de Campus Coupure experimenteren ze met innovatieve klimaatbeheersing voor gebouwen.
In de zijruimtes van Building Biospheres onderzoeken vier ontwerpteams de architecturale implicaties van natuurlijke intelligentie. De voorstellen gaan uit van de hypothese die het prototype, centraal in het Belgische Paviljoen, inhoudt: dat planten het binnenklimaat aansturen. Van daaruit verkennen ze hoe bestaande en nieuwe architecturen daarop in de toekomst zouden kunnen inspelen. De fundamentele verhouding tussen architectuur en gebruiker wordt immers op de helling gezet. Architectuur staat niet langer primair in verhouding tot haar menselijke gebruiker, mikkend op een zo stabiel mogelijk klimaat via richtwaarden die de statistische gemiddelden voor menselijk comfort verbeelden. In plaats daarvan ontstaat een dynamische driehoeksverhouding tussen architectuur en haar gebruikers, zowel menselijk als niet-menselijk. Gezamenlijk vormen zij binnen de hypothese van Building Biospheres een actieve gemeenschap, in voortdurende wisselwerking met het klimaat en de fysieke omgeving, binnen en buiten en tussenin.
De ontwerpteams zijn:
Naar aanleiding van de tentoonstelling Building Biospheres verschijnt de gelijknamige catalogus, onder redactionele leiding van Bas Smets, Bart Decroos en Dennis Pohl. Met bijdragen van Stefano Mancuso, Bart Decroos, Véronique Patteeuw, Kathelin Gray, Lydia Kallipoliti, Emanuele Coccia, Kathy Steppe & Dirk De Pauw, Erik De Waele, Lisa De Visscher & Petrus Kemme, Bas Smets, Dennis Pohl.
Building Biospheres en het Belgische paviljoen op de Biennale Architettura 2025 kregen tijdens en na de openingsweek bijzonder veel persaandacht, in binnen-en buitenlandse media. Klik op onderstaande knop voor een overzicht van de belangrijkste artikels en recensies.
Tijdens de openingsdagen van de Biennale Architettura 2025 wijdde radio Klara twee luitzendingen van Pompidou aan de Belgische bijdrage, live vanuit het Belgische paviljoen. Op 8 mei, de dag dat het Belgische paviljoen opende, schoven Bas Smets, Dennis Pohl, Lisa De Visscher en Kathy Steppe aan bij Chantal Pattyn. De dag erna waren Freek Persyn, Maten Devriendt en Petrus Kemme present. Herbeluister de uitzendingen via de links hieronder.
Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) nodigde in het voorjaar van 2024 architecten, stedenbouwkundigen, ontwerpers, onderzoekers, critici en kunstenaars uit om een tentoonstellingsconcept te ontwikkelen voor het Belgische paviljoen op de Biennale Architettura 2025 in Venetië. De jury besliste welke drie teams hun voorstel voor de tentoonstelling in het Belgische paviljoen op de Biennale Architettura 2025 verder mochten uitwerken.
10.05.2025 – 23.11.2025
Giardini della Biennale
Venetië
Italië
Op initiatief en met de steun van de Vlaamse Overheid en Caroline Gennez, Vlaams minister voor Welzijn, Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen
Commissaris Vlaams Architectuurinstituut, Dennis Pohl
Curatoren Bas Smets in samenwerking met Stefano Mancuso
Deelnemers Bureau Bas Smets: Bas Smets, Eva De Meersman, Luka Cockx / Universiteit Gent: Kathy Steppe / Plant AnalytiX: Dirk De Pauw
Redactie catalogus Bas Smets, Bart Decroos en Dennis Pohl
Scenografie Bureau Bas Smets
In samenwerking met Elmès / Maud Gerard Goossens en Henri Uijtterhaegen / Panta / Lisa Mandelartz Schenk en Steven Schenk
Adviseur architectuur: Lisa De Visscher
Coördinatie: Petrus Kemme
Een productie van Vlaams Architectuurinstituut en Vlaamse Overheid
Met de bijkomende steun van Universiteit Gent
Hoofdpartner Reynaers Aluminium
Partners Luma Foundation, Arbor, JCX, the Merode, SETP, Leiedal, Vande Moortel, Van Den Weghe, Meter, Rayn Growing Systems, Vaisala, Catec
