De archieven van sociale huisvestingsmaatschappijen zijn belangrijk cultureel erfgoed. Ze bevatten unieke informatie over de geschiedenis van de sociale woningbouw. Het zijn ook belangrijke bronnen om het sociaal beleid, architectuurgeschiedenis, restauratie- en renovatie mee te onderzoeken.
Ben je op zoek naar archieven rond sociale huisvesting? Het VAi bracht het cultureel erfgoed en archieven van sociale huisvestingsmaatschappijen in kaart. Deze kennis is ontsloten via de VAi Archiefhub.
In 2013 maakte het VAi in opdracht van de VMSW (Vlaamse Maatschappij Sociaal Wonen) de mobiele tentoonstelling 150 jaar sociaal wonen die de geschiedenis belicht van het sociaal wonen en volkshuisvesting in Vlaanderen/België. De evoluties in het sociaal wonen in de 19de en 20ste eeuw worden verteld tegen de achtergrond van sociale en economische veranderingen, maar ook van architectuur, beleid, huishoudelijk comfort en technologie. De tentoonstelling kan opgesteld worden door lokale huisvestingsmaatschappijen, overheden of andere organisaties. Hoe en wat is te vinden op de website van de VMSW, waar de hele tentoonstelling digitaal is te bekijken.
Meer dan 800 mensen bezochten op zondag 1 mei 2011 de tentoonstelling 'Architectuur als sociale hefboom. Renaat Braem in Sint-Maartensdal' in het stadhuis van Leuven. De tentoonstelling maakte deel uit van het programma van Erfgoeddag 2011. Originele tekeningen, foto- en filmmateriaal geven een beeld van context, opdracht, uitvoering en bewoning van dit modernistische embleem in hartje Leuven. De vraag om op een beperkte oppervlakte relatief veel comfortabele en betaalbare woningen te bouwen, daagde architect Braem uit om op zoek te gaan naar de meest efficiënte oplossingen. Hij verwerkte internationale architecturale en stedenbouwkundige inzichten en promootte een nieuwe manier van wonen.
Als aanvulling bij de tentoonstelling organiseerde Stad & Architectuur geleide wandelingen in Sint-Maartensdal. SIWE vzw organiseerde een lezing en een fietstocht langsheen sociale woonwijken in en rond Leuven.
Het VAi organiseerde op 5 mei 2008 in samenwerking met het Rijksarchief Hasselt en de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) een infosessie omtrent het 'beheer van archieven' bij sociale huisvestingsmaatschappijen in het auditorium van de VMSW in Brussel. Uitgangspunt is dat veel SHM’s geconfronteerd worden met een enorm archief aan projecten en dossiers, en bij wijze van spreken door het bos de bomen niet meer zien. Deze infosessie biedt de SHM’s een handleiding om dit archief meer te structureren en een onderscheid te maken tussen wat wettelijk verplicht is te bewaren, wat waardevol is, en wat bijkomstig.
Sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM) zijn belangrijke actoren in de gebouwde omgeving. Archiefbeheer is vaak geen prioriteit bij deze maatschappijen. In samenwerking met het Algemeen Rijksarchief maakte het VAi richtlijnen voor de bewaring en vernietiging van archiefdocumenten van deze organisaties. Dit resulteerde in de publicatie Archieven van sociale huisvestingsmaatschappijen: Archiefselectielijst 2007, functioneel model (uitgegeven door het Agemeen Rijksarchief, publicatie nr. 4628).
De geactualiseerde versie van deze archiefselectielijst uit 2015 kan je hier bekijken.
Op Woonforum, de jaarlijkse studiedag rond sociaal wonen in Vlaanderen georganiseerd door de VMSW (Vlaamse Maatschappij Sociaal Wonen), presenteert Sofie De Caigny een overzicht van de sociale woningbouw vanuit architecturaal perspectief. Daaraan gekoppeld schreef zij in het lentenummer 2009 van Woonwoord, het tijdschrift voor sociaal wonen in Vlaanderen, een historische schets van de sociale woningbouw in Vlaanderen/België.
