Sint-Lucaspaviljoen
In 1932 ontsproot het visionaire Sint-Lucaspaviljoen uit de geest van de toen 27-jarige Hélène van Coppenolle, evoluerend naar de kunstschool die we vandaag kennen als Sint-Lucas in Antwerpen.
Hélène van Coppenolle
Hélène van Coppenolle werd geboren in 1905 te Antwerpen en overleed er in 1985. Ze was illustratrice, grafisch ontwerpster, docent en directrice van het Sint-Lucaspaviljoen. Ze studeerde in 1925 aan de Koninklijke Academie van Schone Kunsten in Antwerpen, waarna ze daarna ook diploma's in publiciteit (1936) en illustratie (1940) behaalde aan de Vakschool voor Kunstambachten. Daarna startte ze een opleiding aan de Nationale Hogere School voor Bouwkunsten en Sierkunsten Ter Kameren in Brussel (La Cambre). Ze studeerde in 1944 af in grafische kunst onder Joris Minne. Hier leerde ze Lucien De Roeck kennen en maakte ze deel uit van het collectief Graphisme 50.
Carrière
Helène Van Coppenolle ontwierp verschillende posters, waaronder de affiche van de 5de Biënnale voor Beeldhouwkunst in het Openluchtmuseum der Beeldhouwkunst Middelheim die bewaard wordt in het Letterenhuis. Ze illustreerde ook boeken voor onder andere Stijn Streuvels en toonde haar werk op verschillende tentoonstellingen zoals de wereldtentoonstellingen van 1937 in Parijs, 1939 in New York en 1958 in Brussel. Ze werkte mee aan het ontwerp van de Belgische afdeling van de Internationale Tentoonstelling "Urbanisme et Habitation" in 1947 in Luik.
Voor meer informatie: wikipediapagina Hélène van Coppenolle
Sporen van haar archief zijn te vinden in:
Oprichting Sint-Lucaspaviljoen
Als oprichtster en directrice van het Sint-Lucaspaviljoen, verbonden met het Sint-Jozefinstituut, werkte Hélène samen met zuster Hilaire van de "Filles de Marie" van de gerenommeerde meisjesschool van de zusters van Paridaens in de Sint-Jozefstraat. Dit Franstalige kunstinstituut bood onderwijs aan meisjes, zowel op secundair als hoger niveau. In 1964 werd de school officieel erkend en groeide ze uit tot het Sint Lucas. Tegenwoordig is Sint Lucas Antwerpen zowel vertegenwoordigd in het hoger onderwijs (het kunstdepartement van de Karel de Grote Hogeschool) als in het secundair onderwijs, met Sint Lucas KSO. Tijdens haar directeurschap, dat duurde tot 1976/1977, lanceerde van Coppenolle onder andere de opleiding juweelkunst. Enkel van de docenten die hier lesgaven waren de grafische vormgevers Hugo Puttaert en Lucien De Roeck.
Architecte Eliane Havenith studeerde in 1936 als een van de eerste studenten af aan het Sint-Lucaspaviljoen.
Historische schets
In 1805 stichtte Cicercule Paridaens samen met priester Jean Devenise een kleine religieuze gemeenschap in Leuven, ondersteund door een kostschool in het klooster van de Ierse minderbroeders en later een kosteloze armenschool. Dit initiatief ontstond na de opheffing van Paridaens' kloostergemeenschap onder het Franse bewind, waarna ze naar Leuven verhuisde en samenwerkte met Devenise. In 1834 verkreeg de gemeenschap eindelijk kerkelijke erkenning als de Congregatie van de Dochters van Maria, met Cicercule Paridaens als eerste overste. Gedurende de negentiende eeuw groeide de congregatie uit tot een gerenommeerde onderwijscongregatie, met verschillende instellingen in Leuven en daarbuiten. In de twintigste eeuw breidde de congregatie haar onderwijsapostolaat verder uit, met onder meer missieposten in Haïti en de aansluiting van de Filles du Sacré-Coeur uit Bergen bij de Leuvense Dochters van Maria in 1955. Echter, door een dalend aantal intreden en vergrijzing van de kloostergemeenschap, evenals veranderende wetgeving in het onderwijs, moest de congregatie in de tweede helft van de twintigste eeuw maatregelen nemen, waaronder het verhogen van de inbreng van leken in sommige scholen en het sluiten van andere instellingen zoals de normaalschool, de peda in het Atrechtcollege en het Sint-Jozefsinstituut in Antwerpen.
Geraadpleegde bronnen:
- Wikipedia-bijdragers. (2024, 6 maart). Hélène van Coppenolle. Wikipedia.
- Archief Hélène van Coppenolle in het Letterenhuis