Van 5 tot 7 september 2023 organiseren het Vlaams Architectuurinstituut en de Universiteit Hasselt het internationaal colloquium As Found: Experiments in Preservation. Het colloquium richt zich op ontwerpers, onderzoekers en studenten met een focus op concepten en praktijken die ingrijpen in de bestaande gebouwde omgeving, oftewel 'as found architecture'.
Het werk van architecten bestaat tegenwoordig steeds vaker uit het ingrijpen in reeds bestaande gebouwen of (stedelijke) structuren. De moderne tweedeling tussen architectuur en monumentenzorg, waarbij de eerste zich vooral richt op het ontwerpen van nieuwe gebouwen en de tweede op het restaureren van bestaande gebouwen in een staat van weleer, lijkt vandaag plaats te hebben gemaakt voor een nieuwe benadering.
Een meer experimentele benadering waarbij de narratieven en sporen in het bestaande de inspiratie vormen voor hedendaagse interventies. Deze veranderende benadering van de gebouwde omgeving - het 'erfgoed' in de breedste zin van het woord - krijgt ook uitvoerig aandacht in architecturaal en academisch onderzoek.
Het colloquium heeft als doel om vanuit vier verschillende invalshoeken te bespreken hoe de hedendaagse architectuur omgaat met de bestaande gebouwde omgeving 'zoals gevonden'.
Deze sessie onderzoekt experimentele ruimtelijke strategieën voor bestaand gebruik. Hoe verhoudt het interieur zich tot de buitenruimte? Wat is het belang van leegte? En welke rol speelt verwijdering als het gaat over het behoud van erfgoed? We zoeken naar nieuwe benaderingen om conventionele praktijken ter discussie te stellen en presenteren een reeks experimenten.
De herinrichting van historische sites verandert de oorspronkelijke betekenis en introduceert nieuwe verhalen. Architecten treden in dialoog met het verleden. Je zou hen kunnen beschouwen als vertalers, die de betekenis van een bestaand gebouw overbrengen op een nieuw ontwerp. Hoe documenteren en beveiligen we de immateriële dimensie van een gebouw? Welke waarden hanteren we daarbij? En hoe gaan we om met de controversiële geschiedenis van een site?
Historische gebouwen zijn betaalbaar en veranderlijk, maar verliezen die twee kenmerken tijdens de transformatie ervan. Hoe behouden we ook na de transformatie de mogelijkheid tot aanpassing? En welke strategieën hebben we nodig om de waarde voor de lokale gemeenschap te vrijwaren? In deze sessie verkennen we alle vormen van bestaand gebruik, van verzet tot formele betrokkenheid.
In deze sessie onderzoeken we hoe het architectuuronderwijs hergebruik en duurzaamheid omarmde de afgelopen jaren. We gaan dieper in op pedagogische hulpmiddelen en methoden voor het lezen van de gebouwde omgeving. Hoe beïnvloeden bestaande kaders en structuren de vorming van curricula en onderwijsprocessen?
Het openingsevenement van het colloquium vindt plaats op 5 september 2023 in DE SINGEL in Antwerpen, op de locatie van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi). Dit evenement omvat een bezoek aan de tentoonstelling As Found en een openingslezing door Anne Lacaton.
De daaropvolgende twee dagen, 6 & 7 september 2023, vinden plaats in Hasselt, in een voormalige gevangenis die is omgebouwd voor de rechtenfaculteit van de Universiteit Hasselt.
Openingslezing 'As Found' door Anne Lacaton.
“Demolishing is a decision of easiness and short term. It is a waste of many things – a waste of energy, a waste of material, and a waste of history. Moreover, it has a very negative social impact. For us, it is an act of violence.” Anne Lacaton
Het bureau verkiest renovatie boven vernietiging en geeft zo een tweede leven aan bestaande gebouwen. Deze zorgzame ontwerphouding is al terug te vinden in hun prille werk. Ze houden die vol in alle opdrachten die ze ondertussen op hun palmares hebben staan. Van culturele gebouwen zoals het Parijse cultuurcentrum Palais de Tokyo tot hun grootschalige aanpak van naoorlogse sociale huisvestiging. Overal werken ze met aandacht voor het economisch gebruik van materialen en bouwtechnieken. Het comfort en de leefkwaliteit van de gebruiker staan steeds centraal.
In 2021 ontvangt Lacaton & Vassal de prestigieuze internationale Pritzker Architecture Prize. De jury roemt hun ‘herstellende architectuur’
“…never demolish what could be redeemed and instead, make sustainable what already exists, thereby extending through addition, respecting the luxury of simplicity and proposing new possibilities.” Anne Lacaton en Jean-Philippe Vassal, The Pritzker Architecture Prize 2021.
Anne Lacaton werd in 1955 in Frankrijk geboren. In 1980 is zij afgestudeerd aan de School voor Architectuur in Bordeaux. Ze behaalde in 1984 haar diploma in stedenbouw aan de universiteit van Bordeaux. Professor aan de ETH Zürich sinds 2017. Gasthoogleraar aan de Universiteit van Madrid, Master Housing sinds 2007, aan EPFL Lausanne, 2004, 2006, 2010-11 en 2017, aan de Universiteit van Florida: Ivan Smith Studio in 2012, aan de Universiteit van NY-Buffalo: Clarkson Chair in 2013, aan het Pavillon Neuflize OBC-Palais de Tokyo, Parijs, in 2013-2014, aan Harvard GSD: Kenzo Tange 2011 & Design critic 2015, aan de Universiteit van Sassari in Alghero 2014 & 2015, aan de TU Delft, sem 2016-17.
05.09.2023 - 20:00h
DE SINGEL
Desguinlei 25, 2018 Antwerp
Keynote Lezing “As Found 02: Towards Sustainable Design Futures” door Markus Berger.
Markus Berger is hoogleraar interieurarchitectuur aan de Rhode Island School of Design (RISD), geregistreerd architect (SBA) in Nederland en oprichter en directeur van The Repair Atelier: een kunst-/ontwerpatelier dat ideeën van hergebruik onderzoekt en activeert. Zijn werk, onderzoek, schrijven en lesgeven zijn een kritiek op de ethiek van de moderne architectuur en richten zich op vormen van verandering en reparatie in kunst, architectuur en design. Berger is medeoprichter van Int|AR, het Journal on Interventions and Adaptive Reuse. Zijn meest recente boeken zijn: Intervention and Adaptive Reuse: A Decade of Responsible Practice, (Berger, Wong), Birkhauser, 2021; en Repair: Sustainable Design Futures, (Berger, Irvin), Routledge, 2023.
06.09.2023 - 16:30h
UHasselt, rechtenfaculteit
Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt
Keynote Lezing “Re-Thinking Preservation; the Shoemaker and the Cobbler” door Thordis Arrhenius
In de urgente context van klimaatverandering heeft behoud een nieuwe relevantie gekregen voor architectuur die veel verder gaat dan het redden van een canon van gebouwen. Deze lezing reflecteert op culturen van verandering, veroudering en reparatie en hun effect op de architectonische discipline, zowel in het verleden als vandaag.
Thordis Arrhenius, architect SAR, (MA in Architectuur KTH 1994, MA History & Theory AA Graduate School 1996, Filosofie doctor (PhD) KTH, 2003). Arrhenius is recentelijk benoemd tot hoogleraar Architectuur, Theorie en Methode aan de School of Architecture van het Royal Institute of Technology (KTH) in Stockholm. Eerder bekleedde ze de leerstoel Architectuurgeschiedenis aan de School of Architecture and Design in Oslo (2007-20014) en Cultuurtheorie aan de Universiteit LIU van Linköping, Zweden (2014-2018).
Arrhenius' onderzoeksinteresses omvatten de tentoongestelde architectuur in de massacultuur, de relatie tussen architectuur en het museum, en de curatoriële aspecten van conservering. Publicaties zijn onder andere The Fragile Monument, on Conservation and Modernity (Artifice books on Architecture, 2012) Place and Displacement, Exhibiting Architecture, (eds. Arrhenius, Lending, McGowan, Wallis) Lars Müller Publisher, Zurich, 2014, en Experimental Preservation (eds. Arrhenius, Langdalen, Otero-Pailos) Lars Müller Publisher, Zurich, 2016.
Recente onderzoeksprojecten bestuderen de rol van de architecturale presentatie in de ontvangst van moderne architectuur in Scandinavië, de geschiedschrijving van conservering, en de strategie van alteratie en haar architecturale en theoretische implicaties. Onder de werktitel Restoring the Welfare State ontwikkelt ze momenteel een interdisciplinair project over de welvaartstaat, zijn culturen, politiek, materialen en actoren, dat door middel van de studie van het 'maken' van de welvaartstaat wil bijdragen aan het begrip van hoe het materiële erfgoed uit de naoorlogse periode vandaag de dag wordt gewaardeerd. Ze is projectleider van het onderzoeksnetwerk Nordic Models of Architecture and Welfare, dat in 2018 financiering ontving van het Joint Committee for Nordic Research Councils in the Humanities and Social Sciences (NOS-HS).
07.09.2023 - 09.00h
UHasselt, rechtenfaculteit
Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt
Klik hier voor het online registratieformulier.
Early Bird Registratie: 150€ (na 10 juli: 205€)
Studenten, alumni UHasselt en staff van UH partners in VLIR-UOS landen: 75€ (na 10 juli: 105€).
De uiterste datum voor registratie is 27 augustus 2023.
Het colloquium is nauw verbonden met de tentoonstelling As Found die plaatsvindt van september 2023 tot maart 2024 in DE SINGEL in Antwerpen. Het is ook verbonden aan de onderzoeksgroep TRACE van de Faculteit Architectuur en Kunsten van de Universiteit Hasselt.
lees meer over de expo05.09.2023 - 07.09.2023
05.09.2023
Lezing door Anne Lacaton
20:00u DE SINGEL
Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
06.09 & 07.09.2023
Colloquium
As Found: Experiments in Preservation
Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt
06.09.2023 - 16:30h
'As found 02: Towards Sustainable Design Futures' door Markus Berger, Rhode Island School of Design, Providence (USA)
07.09.2023 - 09.00h
'Re-thinking Preservation; the Shoemaker and the Cobbler' door Thordis Arrhenius, School of Architecture, Royal Institute of Technology (Sweden)
Early Bird Registratie: 150€
Na 10 juli: 205€
Studenten, alumni UHasselt en staff van UH partners in VLIR-UOS landen: 75€
Na 10 juli:105€
Klik hier voor het registratieformulier!
Uiterste datum voor registratie is 27 augustus 2023
As Found
06.09.2023-17.03.2024
DE SINGEL, Antwerpen
Prof. Markus Berger, Rhode Island School of Design
Stijn Cools, aNNo Architecten & KULeuven
Dr. Elke Couchez, Faculty of Architecture and Arts, Hasselt University
Prof. Dr. Sofie De Caigny, Flanders Architecture Institute & UAntwerp
Prof. Stefan Devoldere, Faculty of Architecture and Arts, Hasselt University
Hülya Ertas, Flanders Architecture Institute & KU Leuven
Prof. Dr. Christoph Grafe, Bergische Universität Wuppertal
Prof. Dr. Bie Plevoets, Faculty of Architecture and Arts, Hasselt University
Prof. Dr. Even Smith Wergeland, The Oslo School of Architecture and Design
Prof. Sally Stone, Manchester School of Architecture
Prof. Dr. Wouter Van Acker, Université Libre de Bruxelles
Prof. Dr. Koenraad Van Cleempoel, Faculty of Architecture and Arts, Hasselt University
Prof. Dr. Stephanie Van de Voorde, Vrije Universiteit Brussel
Karina Van Herck, Agentschap Onroerend Erfgoed
Faculty of Architecture and Arts, Hasselt University
Nadin Augustiniok
Peter Firman
Christel Heynickx
Dr. Inge Lens
Prof. Dr. Bie Plevoets
Nusrat Ritu
Prof. Dr. Koenraad Van Cleempoel
Flanders Architecture Institute
Sofie De Caigny, Flanders Architecture Institute & UAntwerp
Hülya Ertas, Flanders Architecture Institute & KU Leuven
In alle zalen van DE SINGEL zijn er plaatsen voorbehouden voor rolstoelgebruikers. Gelieve op voorhand contact op te nemen met tickets@desingel.be, dan voorzien we een plaats. Om de zalen te bereiken kan je gebruik maken van een lift. Kom binnen via de hoofdingang van DE SINGEL en begeef je langs de helling links van de trap om de lift te nemen. Meer info over de toegankelijkheid
05.09.2023 - 10.09.2023
Antwerpen
Voor deze vierde editie keert het Festival van de architectuur terug naar zijn thuisstad Antwerpen. Met Een speelveld als thema nodigen het Vlaams Architectuurinstituut en DE SINGEL iedereen uit om voor één keer de regels los te laten en inventief om te gaan met wat er al is.
Meer info op festivalvandearchitectuur.be