Cursus / workshop
Treed 25 september in de voetsporen van Simone Kroll op Matrimony Days, een Brussels festival dat artistiek of historisch gedachtegoed van vrouwelijke ontwerpers belicht. In opdracht van het VAi gaat architectuurorganisatie WAUW samen met gezinnen aan de slag in een participatieve workshop tuinieren. We nodigen je uit om mee na te denken over het ontwerp van de architectuur en omgeving van La Mémé in Sint-Lambrechts-Woluwe.
De workshop van WAUW gaat van start met een korte introductie over de architectuur en het landschap van La Mémé (Brussel, 1970-72) De campus blijkt vaak een nobele onbekende. Aan de hand van voorbeelden uit de eigen leefwereld maakt WAUW jong en oud warm voor de participatieve aanpak en ontwerpfilosofie van de architecten Simone en Lucien Kroll. Daarna wordt meer geleerd over de bijdrage van Simone Kroll in de aanleg van de tuinen en het ontwerp van het metrostation Alma.
De site is een van de eerste voorbeelden ter wereld waar participatie en ecologie centraal stonden. De toekomstige bewoners en de ambachtslieden die er werkten, zouden het uitzicht van het gebouw me bepalen. Naast bijeenkomsten om de behoeften van de bewoners te begrijpen, hebben de Krolls de bewoners ook de mogelijkheid gegeven om deel te nemen aan het ontwerp en de bouw van het gebouw. Bovendien hadden de ambachtslieden de vrijheid om elementen aan het gebouw toe te voegen op basis van hun eigen deskundigheid en creativiteit.
De tuin was ook participatief. De bewoners zelf konden de tuin beplanten met lokale groenten, bloemen, enz. Er werd rekening gehouden met de natuurlijke relaties tussen de gewassen, zodat ze goed zouden samengaan. In sommige delen werd de natuur volledig vrijgelaten om zich tot een 'wildernis' te ontwikkelen. Op deze manier werd de natuur een belangrijke factor in het ontwerpproces, en zelf een actieve 'deelnemer' in het vormgeven van het landschap.
Simone Kroll heeft altijd tuinen ontworpen volgens deze principes: planten zoeken die goed bij elkaar passen, de bewoners erover voorlichten en ze zelf de tuinen laten aanleggen, en vervolgens de tuin aan de bewoners overlaten en hen er de volledige verantwoordelijkheid voor geven.
In het tweede deel van de workshop gaan we samen aan de slag met een eigen ontwerp voor een organische tuin. Zaailingen krijgen een kleurcode toegewezen, zodat tijdens het ontwerpproces deze codes kunnen gebruikt worden. Vooraleer van start te gaan, leer je eerst nog het principe van combinatieteelt en ontdek je verschillende eigenschappen van planten. Welke planten zijn ‘zonnekloppers’, bodembedekkers of klimplanten? Welke zijn eetbaar en welke geneeskrachtig? Om de plantafstand de bepalen, leer je het maatsysteem van het menselijk lichaam toe te passen door eigen handen en armen te gebruiken.
Elke deelnemer wordt omgedoopt tot ambassadeur of ambassadrice van één plant of groentesoort waarvoor je een fiche met daarop alle specifieke eigenschappen (oriëntatie, plantensoort, plantafstand, kenmerken) noteert. Met deze fiches en de kleurcodes in de hand kan je in aparte groepen aan de ontwerpen beginnen.
Vervolgens trekt de workshop naar La Mémé. Daar kan je, dankzij de UCLouvain, op vier perkjes naast het metrostation Alma de eigen ontwerpen op plan vertalen naar de realiteit. Nu is het kuilen graven, zaailingen planten, grond aandrukken en water geven. Om de plantjes ook later makkelijk te herkennen, krijgen ze elk een plantenlabel met de juiste kleurcode. Door teamwork veranderen de perkjes razendsnel in kleurrijke organische tuinen als hommage aan Simone Kroll. De perkjes worden onderhouden door UCLouvain.
Een belangrijk aspect in de aanpak van Simone Kroll, was het samen koken en genieten van de tuin. Vandaar maken we ook gezamenlijk een juliennesoep: de Simone-soep. Iedereen helpt met het snijden van de biologische groentjes, om als afsluiter van de workshop te genieten van de lekkere zelfgemaakte soep.
Deze workshop kende een voorgaande editie op 29 april, de laatste dag van de erfgoedweek met als thema ‘Erfgoeddag maakt school’. Tijdens de workshop ‘Erfgoedklasbakken: Simone & Lucien Kroll – La Mémé’, lieten we de kinderen van het vijfde leerjaar van de Sint-Jozefschool het erfgoed in hun buurt (her)ontdekken. Samen met de workshop op Matrimony Days kaderen ze in het project van Wiki Women Design.
25.09.2022
Alma (Uitgang métro Alma), 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe België
Nederlands
Vlaams Architectuurinstituut in het kader van Matrimony Days 2022
WAUW (Workshops d'Architect(u)ur(e) & Urbanisme Workshops
UCLouvain
Het Vlaams Architectuurinstituut wil vrouwen die hun stempel hebben gedrukt op de ontworpen omgeving in België – van (interieur)architectuur en grafisch ontwerp tot mode en productdesign – aan het licht brengen. Vele vrouwelijke ontwerpers bleven onder de radar van erfgoedinstellingen, onderzoekers en verzamelaars, en daarmee ook buiten beschouwing van de canon. Dit project beoogt met Wikipedia edit-a-thons of schrijfsessies de bijdrage van vrouwen te registreren en te ontsluiten op Wikipedia en deze achterstand in te halen.
