To Imagine Otherwise: Future Archives. Wie bepaalt de waarde van archieven? Een feministische benadering

Michelle Caswell

Associate Professor of Archival Studies, Department of Information Studies aan de University of California Los Angeles (UCLA)

Van oudsher documenteren we verhalen en activiteiten van degenen die aan de macht zijn. Het zijn deze archiefstukken die bewaard worden en waarop onderzoek wordt gedaan. Deze documenten bepalen bijgevolg hoe we onze geschiedenis vorm geven en wat tot het collectieve geheugen behoort.

Dat het anders kan, toont Michelle Caswell aan. In deze lezing breekt ze een lans voor feminist standpoint appraisal, een methodologie en strategie voor de waardering van archiefdocumenten.

Feminist standpoint appraisal keert de dominante waarderingshiërarchie om. Met andere woorden: ze kent expliciet waarde toe aan archiefstukken die zijn gemaakt en bewaard door individuen en gemeenschappen die traditioneel veroordeeld waren tot een leven in de marge, zoals vrouwen, personen van kleur, leden van de LGBTQIA+ gemeenschap, etc.

Ook de positie van de archivaris verschuift. De archivaris is niet langer degene met de zogenaamde objectieve blik. Wel vervelt de archivaris tot een bemiddelaar die overtuigingen, standpunten en visies van mensen ‘uit de marge’ centraal stelt. Inzichten die voortvloeien uit de status van buitenstaander worden bijgevolg gewaardeerd en benut. Deze benadering beschouwt dergelijke unieke opvattingen als een aanwinst, en niet als een nadeel voor de archiefpraktijk. De traditionele eis tot neutraliteit is hier niet aan de orde.

Bovendien roept feministische standpuntbepaling archivarissen met dominante identiteiten op om hun blinde vlekken te erkennen en actief te werken aan een inclusieve archiefpraktijk.