Clarissenklooster Zonnelied

Begin jaren 1950 rijst uit een groot braakliggend stuk poldergrond aan de rand van Mariakerke het nieuwe Clarissenklooster Zonnelied op. Voor vele gelovigen is het een architecturaal manifest. Architect Paul Felix vertaalt de middeleeuwse regels van Franciscus van Assisi zoals eenvoud, contemplatie en soberheid naar een moderne architectuur met gele baksteen en beton. De kerngedachten van de geloofsgemeenschap blijken hand in hand te gaan met zijn modernistische ideeën. Welke rol speelt het klooster tegenwoordig?

Een open slotklooster

“Hoewel het een slotklooster is, heb ik me nooit opgesloten gevoeld”, bekent zuster Trees tijdens mijn bezoek. De zeven patio’s die de kloostergangen omarmen en rijkelijk gevuld zijn met waterpartijen en groen, dragen hiertoe bij. Maakt Paul Felix met deze binnentuinen een knipoog naar het mediterrane karakter van Assisi? Via grote glaspartijen laat hij de natuur deel uitmaken van het interieur.

Iedereen is hier welkom

Het ontwerp komt tot stand door intense dialogen tussen Paul Felix, die zelf gelovig was, en de abdis van het klooster. Ook de samenwerkingen met glaskunstenaar Michel Martens en beeldhouwer Roger Bonduel tillen het project naar een hoger niveau. In de trapeziumvormige kapel schitteren prachtige glas-in-betonramen. Het meest opvallende raam verbeeldt het Zonnelied van Assisi. Via dit raam kleurt het ochtendlicht de kapel. Het altaar, tabernakel en vooral de subtiele kruisweg van Bonduel vervolmaken de sacrale sfeer.

Het klooster blijft

In de jaren 1960 verdwijnen de dubbele sassen met doorgeefluiken, de plexiglas tralies en houten lamellen waarachter het kloosterleven van de zusters zich voltrekt. Eind jaren 1960 breidt het klooster uit met een extra vleugel. Sinds 2002 is het een beschermd monument. In 2006 restaureert het architectenbureau Felix & Partners het klooster op bouwtechnisch niveau. Marc Felix, zoon van, leidt het project. Hij isoleert de daken, plaatst dubbelglas in de verblijfsruimten en restaureert het schrijnwerk. Het gebouw kan zijn functie als klooster behouden.

Zuster Trees vertelt me hoe de kapel een toevluchtsoord is voor velen. Het (zonne)lied is nog lang niet uitgezongen. Er is nog nooit zoveel behoefte geweest aan rust, stilte of contemplatie.

- Marie Moors

Dit project werd opengesteld tijdens de Dag van de Architectuur 2023.