Woning van Neder
In de weidse omgeving rondom de woning in Vichte zijn alleen akkers, velden en enkele losstaande boerderijen te zien. De meeste van deze boerderijen worden alleen nog als woonhuis gebruikt. De verbouwde woning was oorspronkelijk een vrij onopvallend huis met een eenvoudig puntdak. Het maakt deel uit van een boerderij met erf, bestaande uit een aantal bijgebouwen en stallen op een groot en vlak stuk grond. De stallen worden gebruikt voor paarden, de boerderij zelf is niet meer als zodanig in gebruik.
De dromen van de bouwheren, geïnspireerd door kunsthistorische publicaties, leken in eerste instantie weinig toegespitst op de realiteit van hun eigen woning. De eerste gesprekken tussen de
architecten en de bouwheren gingen over de sobere elegantie van klassiek moderne, witte villa’s. De architecten pikten deze discrepantie tussen droom en werkelijkheid op en transformeerden het pand in een vertrouwd ogend, maar toch merkwaardig eigentijds volume met een volledig nieuw, compact en haast stedelijk interieur.
In het agrarische gebied gelden strenge bouwverordeningen. Nieuwbouw is er amper toegestaan, verbouwingen moeten passen bij de lokale, conventionele architectuur en een bestaande woning mag met maximaal twintig procent van haar volume worden uitgebreid.
De architecten konden het bestaande huis daarom maar in beperkte mate uitbreiden. Deze beperking werd uiteindelijk beeldbepalend voor het hele ontwerp: de uitbreidingen manifesteren zich als driedimensionale uitstulpingen en overtollige ruimte werd, eveneens driedimensionaal, weggesneden waardoor een indruk van vervreemding en abstractie ontstaat. Deze indruk wordt nog versterkt door een uniform gekleurde huid van baksteen en vlakke keramische pannen, die om het hele volume heen is getrokken. De meest strategische ingreep in het interieur was de verplaatsing van de trap. Die werd van zijn traditionele positie in het midden van het gebouw naar de buitenkant verschoven. Hierdoor werd het mogelijk om de eetkamer, woonkamer en keuken als ruimtelijke sequentie vorm te geven, waarbij iedere ruimte haar eigen karakter kreeg. De overgangen tussen de kamers en het inbouwmeubilair zijn met zorg bedacht en uitgevoerd. Daardoor lijken de kamers ruimer dan hun afmetingen doen vermoeden. De eetkamer vormt het verstilde, formele centrum van het huis. Langs de wanden staan symmetrisch geplaatste, witgelakte kasten. Een grote, glazen schuifdeur leidt naar buiten. In de woonkamer vallen vooral de schuin geplaatste gevelwand en enkele zorgvuldig uitgesneden gevelopeningen op. Alleen de keuken oogt ietwat klein en vol, ondanks het perfect geïntegreerde inbouwmeubilair.
Een smalle trap leidt naar de bovenverdieping, waar de architecten op ruimtelijk en detaillistisch gebied meer hun gang konden gaan dan op de begane grond. De ruimtes op de bovenverdieping profiteren van de beslissing om de woonruimte door te trekken tot vlak onder het dak. Dit ruimtelijk effect wordt benadrukt door de glad bepleisterde muren, de haast immaterieel ogende afwerking en de precieze plaatsing van enkele daklichten. De drie slaapkamers komen uit op een gang met als een verfijnde lambrisering vormgegeven kast- en kamerdeuren. De gang is breed genoeg om in de toekomst als speel- en verblijfsruimte dienst te doen. In de badkamer is de sensatie het grootst: het licht van bovenaf maakt van deze kleine ruimte met haar eenvoudige plattegrond en sobere meubilering een haast sacrale, hoog oprijzende ruimtesculptuur.
Strategisch en conceptueel zijn de architectonische ingrepen in deze woning vrij bescheiden. De beheerste detaillering en het talent deze detaillering ondergeschikt te houden aan een uitgesproken
idee over ruimtelijkheid, verlenen deze verbouwing een tijdloze elegantie. Om echt tot leven te komen wacht ze alleen nog op sporen van haar bewoners
Mechtild Stuhlmacher
