Crematorium Hofheide
Monument voor het grote afscheid - Architectuur krijgt een heel bijzondere gedaante wanneer dood in het spel is. De dood confronteert immers architectuur met tijd. Eeuwenlang werd die tijd getrotseerd met steen, marmer of graniet. Vandaag is er echter weinig aandacht voor funeraire architectuur. Alhoewel. Het groot aantal crematies zorgde voor een groeiende vraag naar crematoria. Zo werden er afgelopen jaar in Vlaanderen twee architectuurwedstrijden georganiseerd. In het kader van de Open Oproep van de Vlaams Bouwmeester ontwierpen vijf architectenteams zowel in Kortrijk als in Hofheide bij Leuven een nieuw crematorium.
In Kortrijk overtuigde de Portugese architect Souto de Moura, in samenwerking met de Groep Planning. In Hofheide won Coussée & Goris die een team vormden met de Spaanse architecten Rafael Aranda, Carmen Pigem, Ramon Vilalta, beter bekend onder hun naam RCR Arquitectes.
Het crematorium in Hofheide trekt de aandacht omdat het een project is met een grote coherentie en identiteit op het vlak van concept, atmosfeer en landschap. ‘De ontwerpers schenken bijzonder veel aandacht aan de enscenering, door de materiaalkeuze, door de lichtinval en door de variatie in hoogten. Hierdoor krijgt de architectuur iets sacraals en majestueus. Ook al is het één langgerekt gebouw, toch is de beleving sterk gedifferentieerd.’
Het landschappelijk concept is de grote drager van het ontwerp. De belangrijkste ingreep is het uitbreiden van een centraal gelegen kwelgebied tot een moerassige vlakte. Door middel van water willen de architecten afstand scheppen, en een niemandsland creëren ten aanzien van de omgeving die omwille van zijn uitzonderlijke natuurlijke schoonheid ook fietsers en wandelaars aantrekt. Door precies, beheerst en subtiel het landschap te lezen en te articuleren ontwierpen Coussée & Goris hier samen met RCR arquitectes een architectuur van de stilte, een architectuur van het afscheid.
Het nieuwe landschap komt helemaal tot zijn recht door het crematorium onder te brengen in één volume. Als één monumentale sarcofaag ondersteunt het bouwvolume de expressieve landschappelijke kracht van het terrein.
De minimalistische helderheid waarmee dit balkvormig gebouw plaats neemt in het landschap, wordt versterkt door de radicale maar consequente materiaalkeuze. Geïnspireerd door de lokale ijzerhoudende steen, wordt geheel het bouwvolume opgetrokken in met ijzeroxide gepigmenteerd, roestkleurig beton. De architecten denken daarbij aan ruw, in lagen gestort, beton. Door het storten van het beton in lagen lijken de architecten te willen verhinderen dat het gebouw zou gaan zweven. Het gelaagde beton geeft uitdrukking aan de handeling van het bouwen en evoceert de zogenaamde geologische lagen van waaruit het gebouw verrijst uit de moerassige grond.
- Koen Van Synghel
Dit gebouw is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°11. Architectuur middenin. De tekst werd ons aangeleverd door het architectuurbureau.
Dit gebouw werd opengesteld op de Dag van de Architectuur 2013.
