Vlerinck Management School Gent
In 2001 schreef de Vlerick Leuven Gent Management School een architectuurwedstrijd uit voor de verbouwing van het Groot Seminarie aan de Reep in Gent. Met een strak budget en een beperkte bouwtijd van veertien maanden – één academiejaar plus twee zomervakanties – moest het neogotische complex worden omgetoverd in een nieuwe campus waar toekomstige topmanagers worden opgeleid. Buro II uit Roeselare won de wedstrijd en paste samen met Architectenburo Ro Berteloot een strakke, economische logica toe, die de bestaande infrastructuurzoveel mogelijk intact liet.
Het bisschoppelijk Groot Seminarie werd aan het begin van de vorige eeuw opgetrokken rond twee binnenplaatsen. Op één daarvan staat een kapel. De vloeroppervlakte van het complex was groot genoeg om het programma van Vlerick te kunnen herbergen. Daarom voegde Buro II geen extra bouwvolumes toe. De ontvangstruimte en de grote leslokalen werden in de middenvleugel ondergebracht, zodat de rest van het complex van ingrijpende verbouwingswerken gespaard bleef. Zo is van de kapel bijvoorbeeld een conferentieruimte gemaakt, zonder dat veel aan de inrichting werd gewijzigd: zelfs de religieuze beelden staan er nog. De verdieping onder de kapel is nu een restaurant, de bibliotheek bleef waar ze was en een deel van de gang die de zijvleugels van het gebouw omgordt, werd een leeszaal.
De belangrijkste ingreep was de bouw van een nieuwe ondergrondse verdieping onder de middenvleugel. Daarvoor moest de middenvleugel volledig worden ontmanteld: alleen de gevels bleven staan. Een nieuw betonskelet biedt ruimte aan grote, polyvalente ruimtes, zoals het onthaal, auditoria en een ontmoetingsruimte alias bar. De vleugel kreeg nieuwe liften en trappen en een opengewerkt kelderniveau, dat met zijn glazen wanden de twee binnenplaatsen met elkaar verbindt. Het binnenplein aan de westkant – het campusplein – werd deels uitgegraven, zodat tussen de poort van het complex en de nieuwe ingang onderin de middenvleugel nu een zacht hellend vlak ligt. Een klein balkon op de eerste verdieping, vlak boven de nieuwe ingang, herinnert aan de oorspronkelijke situatie.
In het beton van het nieuwe campusplein mocht Panamarenko het adagium Nailati Efil en een cactusbloem in vlammend rood, geel en oranje verwerken. Draai de twee woorden van Nailati Efil om en je leest Italian Life. Personeel en studenten van Vlerick lopen er elke dag overheen en geïnteresseerden of nieuwsgierige passanten lopen even binnen om te kijken wat er in het beton te zien is. Dat de vroegere bewoners van het Groot Seminarie zich onttrokken aan de drukte van de stad, is af te lezen aan de structuur van het complex. De opbouw rond de twee binnenpleinen getuigt van een grote introversie. Door de poort open te zetten en onder de middenvleugel een glazen entree te schuiven, gunde Buro II het westelijke deel van het complex een opening naar de stad. De publieke ruimte wordt voorzichtig doorgetrokken tot op het campusplein, waar typisch Gentse hanglampen als straatverlichting dienen.
Door het kelderniveau van de middenvleugel open te werken en van het campusplein een hellend vlak te maken, bleef de basisstructuur van het complex intact. Met de nieuwe ingreep onderin de middenvleugel kreeg het complex een duidelijk centraal oriëntatiepunt, dat tegelijk als entree fungeert. In de nuchtere aanpak van Buro II vallen economische argumenten samen met de eis duurzame architectuur te creëren. Bestaande ruimtes werden geoptimaliseerd in functie van het toekomstige gebruik en het aantal verbouwingen bleef tot een absoluut minimum beperkt. De bouwheer is geslaagd in zijn opzet: het complex ziet er nog altijd uit als een stukje Oxford.
- Lars Kwakkenbos
