Bestuurs- en dienstencentrum Sint-Gillis-Waas
Het kleine kasteel de Vaulogé staat in een hoek van een parkje, gelegen aan de dorpsstraat van Sint-Gillis-Waas, en doet al een tijd dienst als gemeentehuis. De ambtenaren zaten echter wegens plaatsgebrek in gebouwen rondom de locatie, op zolders, in garages en zelfs in containers. Daarom wilde de gemeente Sint-Gillis-Waas in het park een gebouw plaatsen dat haar dienstverlenende rol zichtbaar zou maken. Het moest ook een plek worden waar de gemeenteambtenaren zich weer onderdeel van een organisatie zouden kunnen voelen. De jury van de Open Oproep koos voor het voorstel van architecten Els Claessens en Tania Vandenbussche (ectv), die een compact bouwvolume vlak achter het kasteel plaatsten en het er tevens mee verbonden. Wat ook voor hen pleitte, was de aandacht voor duurzaamheid, met een integrale benadering voor oud- en nieuwbouw.
Het kasteeltje werd na de oorlog al grondig gerestaureerd en haar buitengevels zijn geklasseerd als monument. Ectv beperkte zich tot het herstellen van de oude kamerstructuur, waarbinnen zij een deel van de kantoren een plaats gaven. De kleine maar charmante oude trouwzaal bleef behouden. Wel braken ze de centrale hal over de volledige hoogte open en plaatsten ze een voorname, eikenhouten trap in het midden van de ruimte. Dit zorgt ervoor dat bezoekers na binnenkomst meteen door het gebouw naar achteren kijken, waar een glazen gang leidt naar het nieuwe bouwdeel.
De uitbreiding is een zeshoekig gebouw, georganiseerd rondom een centrale hal, het nieuwe hart van de gemeente. Aan deze dubbelhoge ruimte liggen de publieke loketten, het callcenter en een aantal kantoorruimtes, terwijl zich op de bovenverdieping de raadzaal, een kantoortuin en lunchruimte voor het personeel bevinden. De hal is ook de plek voor recepties en samenkomsten. Aanvankelijk was een deel van het archief op de begane grond gepland, maar door het archief naar de kelder te verhuizen konden de binnenwanden van de hal ook op de begane grond transparant worden uitgevoerd, deels in helder glas, deels in kathedraalglas. Samen met de daklichten geven ze de ruimte een gedempt maar aangenaam lichtniveau.
Het ontwerp alterneert tussen inpassing en contrast. De overal toegepaste kleur groen sluit aan bij het park, maar contrasteert met het kasteel. De geruite terrazzovloer doet middeleeuws aan, de meubels zijn dan weer modern, de houten lambrisering doet denken aan het trouwzaaltje. De trappen in multiplex zijn modern, maar refereren ook aan de klassieke eiken trap in de kasteelhal. Het zijn stuk voor stuk eenvoudige maar smaakvolle details. Zoals de kozijnen die van buiten naar binnen overgaan van modern aluminium naar traditionele eik. De warmtepomp in de kelder van de nieuwbouw, betonkernactivering en aansluiting op een BEO-veld maken het project bovendien tot passiefbouw.
De buitenzijde vervolgt de ingezette strategie. Met het geknikte volume voegt de nieuwbouw een object toe aan het park. Zijn donkergroene gevelsteen verbergt zich achter het kasteel, maar zijn kleur en ondiepe neggen vormen er dan toch weer een sterk contrast mee. De baksteenkleur zorgde voor discussie in het dorp. Sommigen wensten wellicht een wat opvallender gebouw, terwijl anderen eerder iets traditioneels wilden. Het nieuwe bestuurs- en dienstencentrum stelt hiermee de juiste vraag: moet een publieke voorziening zich invoegen of moet ze juist opvallen?
- Eireen Schreurs
Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen
