Stadsgebouw Melopee

Langs de Oude Dokken is het meest opvallende gebouw een groot abstract speelrek. Tussen de verschillende woonvolumes, op een rij geplaatst door het masterplan van O.M.A., staat een open structuur die zowel de binnen- als de buitenruimtes in één gebaar meeneemt.

Zoals Le Corbusier zijn ‘machine à habiter’ had, zo toont Xaveer De Geyter Architects in Gent zijn ‘machine d’éducation’ of nog beter zijn ‘machine à jouer’. Het is een en al gestapelde dynamiek op een compact plot en kan beschouwd worden als een nieuw prototype van de school. Dit project toont precies wat de stadsbouwmeester van Gent met zijn stadsgebouwen bedoelt: boeiende gemengde verzamelgebouwen, die hun programma overstijgen.

De nieuwe Melopee-basisschool is van buitenaf bekeken meer structuur dan gebouw. Een afbakening van het maximale bouwvolume markeert de hoekpunten van het speelveld. Eenmaal binnen (een paradox, want binnen is hier buiten en buiten binnen) valt de verrassende programmatorische wisselwerking op. Een verfrissende afwisseling van binnen- en buitenruimtes, die elkaar beïnvloeden, versterken, bevestigen.

De school kreeg de naam mee van een gedicht van Paul van Ostaijen. De poëzie binnen de industriële structuur van het gebouw is verrassend. Het fijngevoelige stapelen en vermengen van functies zorgt voor een uiterst beleefbaar gebouw, waar het zeer aangenaam leren en verblijven is. De stalen structuur geeft bescherming en geborgenheid tegenover de grillige omgeving. Deze beheerste kronkeling van speelruimtes, die door hun stapeling een extra spectaculaire dimensie krijgen, is eigenlijk een directe vertaling van de nood aan verdichting binnen de stad.

De wandeling door het gebouw vertelt een enerzijds logisch, anderzijds verrassend verhaal. De opeenstapeling van crèche, klassen, refter, sportzaal, elk met hun eigen buitenruimte, is opgebouwd vanuit een eigen logica. Het zijn de onderlinge interacties en programmatorische relaties die de wandeling zo boeiend maken. De buitenruimtes zijn speels en zweven binnen het stalen kader. Zowel kind als leraar en bezoeker krijgen een overmaat aan nieuwe perspectieven op de stad. Kinderen worden in deze school niet betutteld, maar worden aanzien als volwaardige stadsbewoners.

Het gebouw pretendeert in eerste instantie geen architectuur te zijn. De uiterst verzorgde materialiteit en detaillering verleent het echter een grote mate van sensitiviteit en fijnzinnigheid. Een rijk en gevarieerd materialenpallet zorgt niet alleen voor de nodige identiteit van functies, maar is ook gekozen volgens de specifieke gebruiksnoden. Zo werkt de grote brede trap in witte gietvloer als tribune, krijgen de refter en sportzaal geperforeerde en dus akoestisch geglazuurde bakstenen, elk in een eigen kleur. De klaslokalen hebben naast polybeton een warm gebeitst interieur, en de buitenruimtes worden afgewisseld met kleurrijke valbestendige ondergrond, beton en planten. Alles omsloten en gekadreerd in het gegalvaniseerd stalen framewerk.

- Kiki Verbeeck

Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°15. Allianties met de realiteit