De invloedrijke architect b0b Van Reeth (1943 - 2025) is overleden op 82-jarige leeftijd. Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van zijn generatie en had een grote invloed op de generaties architecten die hem volgden. Als architect, docent, theoreticus en eerste Vlaamse Bouwmeester drukte hij zijn stempel op het architectuurlandschap in Vlaanderen, Brussel en Nederland.
Van Reeth debuteert als jonge architect met een informele architectuur waarbij de creaties van de Vlaamse zelfbouwers model staan. Tegelijkertijd zet hij zich met de werkgroep Krokus in voor de herwaardering van de Vlaamse steden. Vanaf de jaren 1970 gebruikt hij steeds meer geometrische structuren en klassieke bouwonderdelen. Deze ‘classicistische’ benadering maakt na de oprichting van zijn bureau Architectenwerkgroep in 1981 plaats voor meer verbeelding en plasticiteit. De impact van dit nieuwe werk is opmerkelijk. Het huis Van Roosmalen en het Zuiderterras zet Antwerpen meteen op de internationale architectuurkaart.
"Ik maak geen architectuur, ik maak gebouwen, verzamelingen van gebouwen, omgevingen, die ik met een alledaagse, emotieloze precisie en door minimale ingrepen betekenisvol probeer te krijgen. Ik probeer dat te doen met zo weinig mogelijk materiaal, maar wel zorgzaam, en met zo weinig mogelijk werkuren, maar met visie."
Als docent was Van Reeth een leermeester voor meerdere generaties studenten. Vanaf 1971 was hij vrijwel non stop actief als docent, zowel in Vlaanderen als in Nederland. Aanvankelijk doceerde hij architectuurtheorie in Antwerpen (NHIBS, huidige UAntwerpen) en Gent (Sint-Lukas), maar als snel werd de ontwerpstudio zijn habitat en begeleidde én inspireerde hij honderden architectuurstudenten in Antwerpen (HAIR, huidige UAntwerpen), Mechelen (Coloma-instituut), Tilburg (Academie voor Bouwkunst) en Delft (TUDelft). Daarnaast was hij ook sterk betrokken bij de conceptuele uitwerking van het nieuwe opleidingsprogramma voor ingenieur-architecten aan de UGent.
Zijn concept van de 'intelligente ruïne’, waarbij hij een sterk pleidooi hield voor gebouwen die kunnen meegroeien en waarin zich door verloop van tijd verschillende functies in kunnen vestigen, voedt ook vandaag nog steeds de debatten over robuuste architectuur, herbestemming en circulariteit.
"Alleen oefenen is belangrijk"
Begin 1999 neemt b0b Van Reeth, op vraag van toenmalig minister Wivina Demeester, de taak van eerste Vlaamse Bouwmeester op zich. Hij was toen al een internationaal gerenommeerd architect die een indrukwekkend palmares kon voorleggen van binnen- en buitenlandse realisaties. Tijdens zijn mandaat trekt hij resoluut de kaart van een ambitieus publiek opdrachtgeverschap en kwaliteitsvolle architectuur en stedenbouw. Ook kunst in opdracht kreeg een plaats in de werking van het Bouwmeester-team. Reeds in 1999 werd de eerste Meesterproef georganiseerd, in 2000 volgde de eerste Open Oproep. Bijna een kwarteeuw later zijn de resultaten, mede dankzij Van Reeths opvolgers, de inzet van andere belangrijke actoren als het Vlaams Architectuurinstituut, de stadsbouwmeesters en vele anderen, onmiskenbaar: Vlaanderen wordt in het buitenland beneden om z’n excellente architectuurproductie en levendige architectuurcultuur.
In 2013 brachten Bozar Architecture en A+ hulde aan bOb Van Reeth ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag, met een overzichtstentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel, samengesteld door Bart Verschaffel en Christophe Van Gerrewey. Zij belichtten 50 sleutelprojecten, van b0bs meest recente werk (Dossin Kazerne in Mechelen, de abdij van Westvleteren, het Koning Boudewijnstadion...) tot zijn eerste studentenprojecten. Bij de tentoonstelling hoorde ook een uitgebreide catalogus.
Naar aanleiding van b0b Van Reeths tachtigste verjaardag presenteerde het VAi in 2023 een video-installatie met enkele spraakmakende televisieoptredens van Van Reeth. De media hebben altijd veel belangstelling getoond voor b0b Van Reeth: van de jonge ontwerper die interesse had in ‘de keerzijde van België’ tot de architect die ‘intelligente ruïnes’ bouwde. In talrijke interviews belichaamt hij de zoektocht naar kwaliteitsvol bouwen. Van Reeth tijdens een van zijn televisieoptredens: “Een architect moet niet altijd aan de tekentafel zitten, maar moet ook uitleggen waarom hij doet wat hij doet.”
"Het is een verschrikkelijk misverstand dat de architect vrij moet zijn. Hoe meer beperkingen je hebt, hoe makkelijker het is creatief te zijn."
Het veelzijdige parcours van Van Reeth zit vol verrassende wendingen en spraakmakende realisaties. Hij koppelt architectuur los van dogma en stijl en laat het uitgroeien tot duurzame structuren op maat van mens en omgeving. Zijn werk kent veel navolging en oogst internationale waardering. Het VAi maakte een overzicht van het werk en oeuvre van b0b Van Reeth in woord en beeld.
Samen met Team Vlaams Bouwmeester en de Universiteit Antwerpen stelt het VAi een online rouwregister op. Je kan je bericht in woord en/of beeld aan de nabestaanden van b0b Van Reeth achterlaten via onderstaande knop. Nadien wordt dit gepubliceerd op onze website (gelieve duidelijk te vermelden als je niet wenst dat jouw bericht wordt gepubliceerd).
