Ontdekkingen in de schaduw: Elza Severin

Elza, experimentele bouwheer

Wist je dat Elza Severin de opdrachtgever van haar eigen woning was die zij samen met Renaat Braem in 1955 in de Deurne bouwde? In het nawoord van Braems pamflet 𝘏𝘦𝘵 schoonste 𝘭𝘢𝘯𝘥 𝘵𝘦𝘳 𝘸𝘦𝘳𝘦𝘭𝘥 omschrijft zij op humoristische wijze haar opdrachtgeverschap.

In het archief van Elza zit een blauw notitieboekje waarin ze in de periode van 5 januari t.e.m. 3 februari 1958 een geschiedenis bijhield van de eerste levensmaanden van de nieuwe woning. In het schrift schrijft ze over de transformatie van het huis van een bouwwerf naar een leefbare moderne woning. Wat tussen de zinnen opvalt is Elza’s zin voor experiment, zowel op het vlak van materiaal, - kleur als verlichting.

Severin, auteur met een voortrekkersrol

Zowel Renaat als Elza waren voortrekkers van het Moderne Wonen. In de eerste twintig jaar na WO II streefden een stroming van architecten, ontwerpers en producenten naar een betere wooninrichting. Een modern en functioneel interieur zou leiden tot meer vrijheid. In haar archief ontdekten we een aantal artikels die Elza schreef voor een vrouwenblad over interieurontwerp. In die artikels maakte ze haar lezers vertrouwd met modern design via concreet interieuradvies. Ze richtte zich specifiek tot jonge pasgetrouwde vrouwen en spoorde hen aan om los te breken van conventies rond de inrichting van hun woning.

Natuur en cultuur in harmonie naar Japans model

We kunnen Elza beschouwen als een rolmodel door de manier waarop zij haar leven dat ze met Braem deelde in haar eigen woning vormgaf. Zoals Braem beschreef in zijn mémoires voelde het koppel een grote behoefte om na WOII hun leefmilieu beter te leren kennen door te reizen. Op die reizen lieten Elza en Renaat zich inspireren door de landschappen en de lokale architectuur. In het huis komt de symbiose van natuur en cultuur mooi samen in de vorm van een tokonoma. Een tokonoma is een traditioneel element uit het Japanse interieur. Het is een speciale nis waarin artistieke voorwerpen worden tentoongesteld. De tokonoma in het Braemhuis verbindt alle verdiepingen met elkaar en staat symbool voor de manier waarop Elza en Renaat telkens zochten naar een harmonie tussen wat zij maakten en hoe zij leefden.

Familie-aanbod Erfgoeddag 2024

In het kader van Erfgoeddag 2024 met thema (T)huis startte het VAi Kenniscentrum een onderzoek naar het perspectief van Elza Severin op haar eigen woning, het Braemhuis. Haar inbreng in de praktijk van haar echtgenoot vinden we enkel tussen de regels in de monografieën over architect Renaat Braem terug. Maar zoals we vaker zien bij het onderzoek naar vrouwelijke ontwerpers, moeten we de geijkte paden verlaten en andere soorten bronnen gaan zoeken.

CSI Deurne in het Braemhuis
Speur op 21 april als echte detectives samen met je gezin of familie in het Braemhuis naar de creatieve sporen van Elza’s rol in de ontwerpgeschiedenis.