Het VAi Kenniscentrum wil de cruciale, maar vaak onderbelichte rol van vrouwen* in de ontwerpgeschiedenis meer zichtbaarheid geven. In de zomer van 2025 maakte jobstudent Elisa Declercq een inhaalbeweging in de registratie van deze archieven.
In de zomer van 2025 vroegen we Elisa Declercq om in de VAi Archiefhub een inhaalbeweging te maken, gebaseerd op drie initiatieven: het VAi-project Wiki Women Design (2020-2021), het themanummer Vrouwen in design in het Tijdschrift voor Interieurgeschiedenis en Design (2023) en de catalogus van de tentoonstelling Untold Stories (2025) in Design Museum Brussels.
Tijdens mijn opleiding Kunstwetenschappen aan KU Leuven werd ik mij meer bewust van de grote impact van vrouwen* in de kunst- en ontwerpgeschiedenis, vooral dankzij professor Katlijne Van der Stighelen. Onder haar begeleiding werkte ik mee aan een soortgelijk registratieproject. Daardoor voelde ik mij direct sterk betrokken bij deze inhaalbeweging van het VAi Kenniscentrum.
Het registratieproject richt zich op het aanmaken van nieuwe en het aanvullen van bestaande persoonsrecords van vrouwelijke actoren. Zowel historische pioniers als hedendaagse ontwerpers werden meegenomen. Het betreft vrouwen* actief in grafische vormgeving, design, toegepaste kunsten, kunstambachten, architectuur en interieurarchitectuur, maar ook in beleid en onderwijs. De focus ligt op België, aangevuld met enkele internationale figuren. In totaal werden een 175-tal nieuwe profielen toegevoegd, en ruim 180 bestaande profielen verrijkt.
Het doel is om meer zichtbaarheid te geven aan talrijke vrouwen die lange tijd anoniem of onbekend bleven. In sommige gevallen, zoals bij kantwerker Marie Danse (1866–1942) of glaskunstenaar Nanny Still-McKinny (1926-2009) kon de fiche aanzienlijk worden verrijkt. Over grafisch vormgever Laure Hovine (1896-1983) is zeer weinig informatie beschikbaar, maar hier biedt de fiche een waardevol aanknopingspunt voor verdere aanvulling in de toekomst. Via relaties met andere actoren wordt de positie van vrouwelijke ontwerpers binnen een breder netwerk van opleidingen en partnerschappen verder uitgewerkt en verfijnd, zoals bij keramist en interieurarchitect Ann Cape (1928-1982) of textielontwerper Janine Kleykens (1925-1994). En Léopoldine Coppieters (1860–1912) wordt geïdentificeerd als zelfstandig zaakvoerder van een meubelbedrijf in plaats van slechts een vermelding als echtgenote in de fiche van Adolphe Dangotte.
De toevoeging van extra bron- en literatuurverwijzingen helpen geïnteresseerde gebruikers in de zoektocht naar meer beschikbare informatie over de rol van deze vrouwen* in de ontwerpgeschiedenis.
De initiatieven die de basis vormen voor dit registratieproject:
- Serulus, Katarina, Javier Gimeno-Martínez, and Marjan Sterckx, eds. Tijdschrift voor Interieurgeschiedenis en Design. Vrouwen en design in België. Volume 45 (2023).
- Kennisdossier Vrouwen* in architectuur en vormgeving (2024)
- Serulus, Katarina, Javier Gimeno-Martínez, and Marjan Sterckx. Untold Stories: Women Designers in Belgium. Bruxelles: CFC (2025).
Doorzoek de collectie via de VAi Archiefhub
Lees meer over het project Wiki Women Design (2020-2021)