Vlaamse professoren willen gewestplan afschaffen
In de jaren 1970 lanceert de Belgische overheid 48 gewestplannen die de ruimtelijke ordening in ons land in goede banen moeten leiden. 50 jaar later stelt een groep academici en experts vast dat deze plannen niet meer stroken met de maatschappelijke uitdagingen van vandaag. De tentoonstelling BWMSTR-label Inspire to Expire toont verschillende scenario’s voor de gehele of gedeeltelijke afschaffing van de gewestplannen.
Ruim 50 jaar geleden kwam de eerste Belgische wet op de ruimtelijke ordening tot stand, die in de jaren 1970 leidde tot de opmaak van de gewestplannen. Deze 48 plannen legden zeer gedetailleerd de bestemmingen vast voor het hele grondgebied. Hoewel ze aanvankelijk maar voor 10 jaar bedoeld waren, zijn deze plannen nog steeds van kracht.
Vandaag is er binnen deze gewestplannen nog een zeer groot onbebouwd aanbod in de woongebieden, waar nog meer dan één miljoen woningen zouden kunnen gebouwd worden. Dat is volgens onderzoekers Tom Coppens, Pascal De Decker, Hans Leinfelder, Guy Vloebergh en Henri Lebbe “niet nodig, en ook niet wenselijk”. Veel van die woongebieden liggen immers op slecht gelegen plaatsen. Bovendien kondigt de Vlaamse regering al enkele jaren aan om via een betonstop of bouwshift geen bijkomende open ruimte meer aan te snijden en bestaande kernen te verdichten.
De onderzoekers (Universiteit Antwerpen en KU Leuven) lanceren verschillende voorstellen om komaf te maken met deze planologische erfenis. Van 16 oktober tot 10 januari kan je de scenario’s bewonderen in BWMSTR Label. Inspire to expire. De tentoonstelling leert hoe planologen de gewestplannen bedachten met de beste bedoelingen, maar ook hoe dit project in de loop der jaren verwaterde en zelfs contraproductief werd.
"Inspire to expire is voor alle duidelijkheid geen pleidooi tegen planning, maar een oproep om via een heruitgevonden planning de nog resterende open ruimte en landschappen in Vlaanderen te redden"‐ Guy Vloebergh (Universiteit Antwerpen)
In samenwerking met het Departement Omgeving en het team Vlaams Bouwmeester presenteert het Vlaams Architectuurinstituut verschillende scenario’s voor de afschaffing van het plan. Hiermee geven de curatoren de aftrap voor een maatschappelijke discussie over ons ruimtelijk beleid en of we dit nog moeten laten leiden door beslissingen van 50 jaar geleden. Guy Vloebergh: "Het is voor alle duidelijkheid geen pleidooi tegen planning, maar een oproep om, via een heruitgevonden planning, de nog resterende open ruimte en landschappen in Vlaanderen te redden."
Download persberichtTijdens de opening van Inspire to expire op 15 oktober in deSingel nemen we plechtig afscheid van het gewestplan. In vier sessies geven de curatoren toelichting bij hun onderzoek, gevolgd door een rondleiding in de tentoonstelling.
productie Vlaams Architectuurinstituut en deSingel
curatoren Tom Coppens, Pascal De Decker, Hans Leinfelder, Guy Vloebergh en Henri Lebbe
met de steun van Departement Omgeving, Team Vlaams Bouwmeester en de Vlaamse vereniging voor ruimtelijke planning
tentoonstelling
vr 16 oktober 2020 → zo 10 jan 2021
deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
open wo → zo / 14 → 19 uur en tijdens avondvoorstellingen tot 22 uur
gratis
opening
do 16 oktober 2020 – via tijdslots tussen 16 uur en 22 uur in deSingel. In 4 sessies geven de curatoren toelichting over het BWMSTR Label en een rondleiding in de tentoonstelling.
Vlaams Architectuurinstituut
Egon Verleye - communicatie & PR
M +32 486 21 17 74
T +32 (0)3 242 89 73
E egon.verleye@vai.be