Janine Kleykens

Docent

Tussen 1953 en 1968 vervulde Janine Kleykens de rol van professor in de weefkunst aan de École Professionnelle Bischoffsheim in Brussel. Haar onderwijs richtte zich voornamelijk op het aanleren van de technische aspecten van het weven, waarbij ze bijzondere nadruk legde op het maken van gedetailleerde tekeningen van patronen. Bovendien organiseerde ze regelmatig bedrijfsbezoeken voor haar studenten, waardoor ze vertrouwd raakten met de praktische toepassingen van hun ambacht en een voorproefje kregen van hun toekomstige werkterrein.

In 1966 nam Kleykens de leiding over de opleiding textielontwerp aan La Cambre, waar ze haar eigen ontwerppraktijk weerspiegelde in het curriculum. Gedurende haar tijd als docent tot 1985 lag de nadruk minder op ambachtelijke technieken en meer op het ontwikkelen van vaardigheden voor de textielindustrie. Ze transformeerde het Atelier du Tissage tot het moderne Atelier Textile Design, waar studenten werden aangemoedigd om innovatieve ontwerpen te creëren die aansloten bij de behoeften van de industrie.

Na een periode van achttien jaar als docent aan La Cambre maakte Kleykens plaats voor een nieuwe generatie, maar haar invloed op het textielonderwijs en haar toewijding aan het bevorderen van ontwerp innovatie werden voortgezet door de vele studenten die ze had geïnspireerd.

Carrière

Gedurende dertig jaar vervulde Janine Kleykens de rol van freelance textielontwerpster, waarbij ze haar creativiteit en vakmanschap inzette voor tal van Belgische bedrijven. Ze wordt gezien als een ideaal voorbeeld van de samenwerking tussen de textielindustrie en textieldesigners. Hoewel haar werk voor grote Vlaamse textielbedrijven zoals Solintex en Algemene Fluweelweverij enig aanzien genoot, bleef haar carrière grotendeels onder de radar.

Kleykens streefde naar een nauwe samenwerking met de textielindustrie en omarmde technologische vernieuwingen boven een traditionele ambachtelijke aanpak, een benadering die werd gestimuleerd door haar samenwerking met FEBELTEX (nu Fedustria, de Belgische Federatie van de Textielindustrie).

Tussen 1962 en 1992 ontwikkelde ze jaarlijks een collectie bedlinnen voor het merk Essix (Solintex), waarbij ze voortdurend op zoek was naar variatie om een breed publiek aan te spreken, terwijl ze toch trouw bleef aan het imago van het bedrijf. Een hoogtepunt in haar carrière was de creatie van collecties jacquardstoffen, zoals "Dolomite" en "Quilted" voor Algemene Fluweelweverij in Kortrijk, die in 1983 werden bekroond met de prestigieuze driejaarlijkse prijs van het Design Center: Het Gouden Kenteken.

Haar werk omvatte ook samenwerkingen met verschillende andere bedrijven, waaronder Lepoutre voor stoffen voor mannenkleding, Van Doorne voor linnen meubelstoffen, Le Lys voor sisal tapijten, en La Lainière voor kleurenstudies van hun Good Night dekens. Daarnaast ontwierp ze collecties voor Van Havere-Vandevelde, Van Maeke, en Lattoflex, waarbij ze nauw samenwerkte met belangrijke contactpersonen zoals Christophe Gevers.

Bovendien bood Kleykens kansen aan oud-leerlingen, zoals Marianne Oosthoek en Fabienne Collet, om met haar te werken in haar eigen ontwerpstudio, waar ze hun talenten verder konden ontwikkelen onder haar mentorship.

Jeanine Kleykens bekleedde de functie van designer-consultant bij het inkoopbureau van het grootwarenhuis A L’Innovation. In deze rol kwam ze in nauw contact met de behoeften van de klanten, de presentatie van producten in de winkels en wat aansloeg bij het publiek. Ze verwierf waardevolle kennis over het commercialiseren van producten, hoe deze in de markt te brengen en effectief te communiceren met het publiek. Daarnaast was ze ook betrokken bij de creatie van huishoudlinnen voor deze winkelketen, een rol die ze vervulde tot 1973.

Solintex - Essix

Solintex, gevestigd in Kortrijk, was een weverij gespecialiseerd in vlas en katoen, actief van 1928 tot 1993. Onder de merknaam Essix bracht het bedrijf een assortiment bedlinnen, lakens, overtreksets en badhanddoeken op de markt.

Vanaf het begin van de jaren zeventig vervulde Jeanine Kleykens de rol van vaste ontwerper voor het bedrijf. Onder haar leiding lanceerde Solintex verschillende collecties, waaronder een opvallende smurfencollectie, ontworpen door Péyo. In 1986 bracht het bedrijf samen met het Ninovense bedrijf Pluto een luxe collectie lakens uit, ontworpen door Catherine De Clippel.

Kleykens beperkte zich echter niet alleen tot het ontwerpproces, maar was ook betrokken bij de marketing en presentatie van de producten. Ze ontwikkelde catalogi en ontwierp beursstanden voor Essix, waarmee ze verantwoordelijk was voor het totale product van conceptie tot verkoop. Haar streven naar totale controle over het product kenmerkte de samenwerking van Kleykens met Essix.

Het bedrijf nam deel aan verschillende edities van de Biënnale Interieur in Kortrijk, waaronder INTERIEUR 78, INTERIEUR 80, INTERIEUR 82, INTERIEUR 84, INTERIEUR 86, INTERIEUR 88 en INTERIEUR 90. Tijdens INTERIEUR 80 presenteerde Essix bijvoorbeeld de collectie 'Essix pour Gaïac'. Voor INTERIEUR 88 produceerde Solintex een set bedlinnen, ontworpen door studenten van de afdeling Textieldesign onder leiding van Dominique Charrié en Fabienne Collet, gebaseerd op het bestaande logo ontworpen door Boudewijn Delaere. Janine Kleykens, als vaste ontwerper van Solintex, was ook nauw betrokken bij dit project.

TAMAT

Sinds de oprichting in 1980 was Janine Kleykens nauw betrokken bij de Fondation de la Tapisserie, des Arts du Tissu et des Arts Muraux, later bekend als TAMAT. Ze bekleedde zowel een rol in de culturele raad als in de administratieve raad van deze instelling. Deze drie ateliers en het onderzoekscentrum hadden als doel om jonge ontwerpers te ondersteunen door middel van beurzen en een goede infrastructuur, zodat ze gedurende een jaar onderzoek konden doen naar verschillende mogelijkheden van het werken met textiel.

Als Artistiek Directeur van het Atelier Textile Design, dat gevestigd was in het onderzoekscentrum van de Fondation, speelde Kleykens een cruciale rol. Hoewel ze de algemene richting van het atelier bepaalde, werd de dagelijkse werking overgelaten aan de atelierbegeleider, Dominique Charrié. Na het overlijden van Kleykens in 1994 werd de leiding van het atelier overgedragen aan Arlette Vermeiren, een van Kleykens' voormalige studenten aan de École Professionnelle Bischoffsheim.

Kleykens was tevens de initiatiefneemster van de tentoonstelling Le Tissu Aujourd’hui, die in 1990 werd georganiseerd in de Halles-aux-Draps in Doornik. Deze tentoonstelling bracht textielontwerpers, studenten en vertegenwoordigers uit de textielindustrie samen, waarbij ze hun werk tentoonstelden en in contact kwamen met elkaar.

Geraadpleegde bronnen:

• Haar archief bij La Cambre en Designmuseum Gent
• Sarah De Geyter, Arthur Pouille, & Iza Wittevrongel. (2017). Janine Kleykens: textielontwerpster voor de industrie [Masterscriptie]. Universiteit Gent.
• Informatie uit de brochures van Essix
• Wikipedia-bijdragers. (2022, 29 oktober). Janine Kleykens. Wikipedia.