Basisschool De Regenboog

De campus van het gemeenschapsonderwijs in Grimbergen ligt midden in een blok woningen, op een van zuid naar noord afhellend terrein. De achtergevels van de omliggende huizen bepalen alom het uitzicht. Het forse gebouw van de middelbare school biedt aan de noordzijde de eerste aanzet tot een sterke structuur voor de campus. Latere plompverloren toevoegingen ondergroeven die aanzet echter. Noodklassen midden op het terrein vormen de doorgang naar de hoger gelegen zuidpunt, waar in 1976 een kleuterschool en een parkeervlakte werden neergeploft. Die ingrepen bemoeilijkten latere uitbreidingen.

Tussen 1993 en nu groeide het leerlingenaantal van basis- en kleuterschool van 180 tot 465. De constructie van een nieuw gebouw en een doordachte, duurzame reorganisatie van het terrein drongen zich dus op. Adinda Van Geystelen en Tom Thys realiseerden beide doelstellingen met één simpel gebaar: een langwerpig, oost-west georiënteerd blok met klassen aan weerszijden van een centrale gang moest, als een ruggengraat, een boeiend en gedifferentieerd terreingebruik garanderen. In het midden van deze ruggengraat scheidde een twee verdiepingen hoge, polyvalente ruimte een nieuwe kleuterschool met één bouwlaag van een nieuwe basisschool, die twee bouwlagen telde. Na afbraak van huidige kleuterschool zou aan de oostkant een nieuwe speelplaats verschijnen en aan de westzijde een tuin. Een hellend pad en slim ingeplante fietsenbergingen vingen op de speelplaats de hoogteverschillen op. Een betonluifel van veertien meter breed, dwars op de school en in het verlengde van de centrale polyvalente zaal, bood een overdekte buitenruimte. Ze verdeelde de speelplaats in een deel voor de kleuters en een voor de lagere school. Een muur onder de luifel bakende de grens tussen beide werelden af.

Van speelplaats, betonluifel en kleuterschool is niets in huis gekomen. Enkel de basisschool kwam er en kreeg de parkeerplaats als tijdelijke speelplaats. De architecten treft geen schuld voor de budgetproblemen: het gebouw dat wel werd gerealiseerd, is een toonbeeld van kostenbewust, rationeel ontwerpen. In de gemengde structuur van beton en baksteen is de ruwbouw, op deplafonds na, meestal ook meteen de afwerking. Binnen verleent een uniforme kaleilaag het geheel een grote homogeniteit. Buiten drukken de doorlopende, geprefabriceerde betonbalken boven de ramen en het brute gevelmetselwerk de repetitieve tektoniek van het gebouw uit. Toch leidt dat niet tot saaie grijsheid. Het gebouw dialogeert immers ook nu nog sterk met zijn omgeving. De oostzijde ligt aan de ‘speelplaats’ en fungeert daardoor als ‘publieke’ zijde, want ze kijkt uit op de toegangsweg. Hier hebben de ramen borstweringen, zoals dat hoort bij een straatgevel. Baksteen en beton bepalen het beeld.

De achterzijde sluit aan op de tuinen van de woningen en is dus opgevat als tuinzijde. Om de omgeving binnen te halen loopt het dak aan deze kant met een flauwe helling omhoog. Zware betonluifels, rustend op bakstenen steunberen, verlengen de opgaande beweging van het dak buiten het gebouw. De steunberen markeren de traveemaat van de beglaasde gevel. Op de begane grond en op de etage werden terrassen voor de klassen voorzien. De terrassen beneden vormen een eerste aanzet tot een klastuin. De balkons op de etage zijn van staal en hout en zorgen tegelijk ook voor zonwering in de onderste klassen.

Het verschil tussen oost- en westgevel levert binnenin het gebouw heel diverse lokalen op, al hebben ze dezelfde maat. De opgaande beweging van het dak creëert in de bovenste klassen en de polyvalente ruimte een groots ruimtegevoel, en de brede trap in deze zaal versterkt dat effect nog. Mooi is ook hoe de architecten, zonder dwangmatig leuk te willen doen, op een eenvoudige manier de beleving van klassen en gangen versterken. Een kastenwand die elke klas scheidt van de gang werd voorzien van een etalagekast. De kastdeuren brengen in elke klas andere kleurtoetsen aan. Gekleurde daklichten op de etage markeren de gang tussen de klassen. Meer hoeft niet: de gebruikers doen de
rest, zo blijkt.

- Pieter T'Jonck
tekst uit Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2006-2007