Rijwoning

Steeds meer mensen zoeken lang en intensief naar een bestaand huis dat voldoet en betaalbaar is, om uiteindelijktoch een nieuwbouwwoning neer te zetten. Dit scenario komt hoe langer hoe meer voor. Het feit dat ze dan toch zelf een woning kunnen tekenen die is afgestemd op hun eigen situatie en levensritme, geeft de doorslag. Bovendien blijkt de prijs hiervoor haast dezelfde te zijn als de som van een aankoop en een verbouwing.

Een koppel met twee kinderen dat zich in deze situatie bevond, koos uiteindelijk voor de aankoop van een stuk bouwgrond in een rustige verkavelingswijk in Wilrijk, net ver genoeg van een grote invalsweg, en toch dichtbij de stad. De te bebouwen oppervlakte, de dakvorm en de inplanting van de garage werden stedenbouwkundig opgelegd. Cuypers & Q zorgde voor de architectuur. Blijkbaar was het niet de ultieme wens van de bouwheer om in zo’n wijk te wonen, want wie de woning passeert, hoopt meteen dat het perceel een grote, zuidelijk georiënteerde tuin omvat en dat daarachter nog een uitgestrekt stuk grond braak ligt. Een gevel van donkergrijze steen blindeert immers de gehele voorgevel. Deze steen werd op de eerste verdieping doorgemetseld in claustra- of roosterverband. Binnenkijken kan alleen maar in de overgedimensioneerde hal, die ook als garage kan functioneren.

Net zo ongenuanceerd als de geslotenheid van de voorgevel, is de openheid die de bezoeker ervaart eenmaal hij de deur van de hal achter zich gesloten heeft. Het plafond van de keuken heeft een normale hoogte, en daar doet het huis nog even bescheiden aan. Maar het bovenraam in de dubbelhoge middenkamer bevindt zich op zo’n grote hoogte, dat de ruimte eindeloos groot lijkt. Een vide van drie lagen strekt zich langs het zadeldak uit tot in de nok ervan en lijkt zelfs verder te lopen: de helft van dat dak bestaat namelijk uit dakramen, waarlangs het licht rechtstreeks binnenstroomt. Via weerkaatsing in glazen wanden bereikt het elke hoek van de woning. Als het warm is, kunnen alle ramen open en treedt er een schoorsteeneffect op, waardoor het huis zichzelf ventileert.

De open ruimte is enorm: ze geeft de woning niet alleen een onalledaagse schaal waardoor deze aan statigheid wint, maar ze koppelt ook alle dagfuncties aan elkaar. De leefruimte, die beneden ligt, is via een speel- en tv-kamer op de eerste verdieping verbonden met een balkon waar de kinderkamers op uitkomen. Alleen de zithoek aan de tuinzijde kan een wat beslotener karakter krijgen als de bewoners hem afsluiten met een gordijn.

Verder zorgt de terrasopbouw voor visuele lijnen tussen de drie niveaus en gunt hij elk van die niveaus uitzicht op de tuin. Alle kamers die om beslotenheid vragen, zitten vlak achter de voorgevel: slaapkamers, badkamers en bergingen. De rechter scheidingsmuur werd over de hele hoogte en diepte van het huis ontdubbeld en geconcipieerd als kastenwand waarin de architecten trappen, een vestiaire, een wc, douche en bergingen ondergebracht hebben. Onder meer het beperkte gebruik van materiaalsoorten ondersteunt het opzet van de vide: op elk niveau werden de vloeren, wanden en plafonds op dezelfde manier afgewerkt, wat zorgt voor een sterk gevoel van uniformiteit in de woning.

Cuypers & Q bedacht een duidelijk leesbare woonst met een intelligente logica, zonder dat het ontwerp te zeer voor de hand liggende oplossingen aanreikt. De architecten ontwierpen een huis voor een gezin dat zijn levensvisie in een al bestaande woning waarschijnlijk nooit zo letterlijk in architectuur vertaald zou hebben gezien.

Sarah Poot