Paardenkliniek Equinox

In het weidse landbouwlandschap van Kasterlee staat een zwarte schuur. Vanop afstand doet het gebouw denken aan een ranch in pakweg Kentucky, terwijl het met zijn contrasterende witte raamkozijnen en deurposten vanuit een andere hoek associaties oproept met een zwartgeteerde Zeeuwse schuur. Achter de façade gaat een complex en erg specifiek programma schuil: een paardenkliniek.

De opdrachtgevers gingen niet over één nacht ijs. Hun vorige gebouw voldeed niet meer aan de groeiende vraag naar gespecialiseerde zorg voor paarden. Het nieuwe gebouw moest rust uitstralen voor de paarden en de eigenaars en tegemoetkomen aan de noden en de wensen van patiënten en zorgverleners. Jarenlang werkten de opdrachtgevers aan een lijst met tips en voorwaarden voor de bouw van hun nieuwe paardenkliniek: welke trajecten paarden, artsen en eigenaars afleggen, waar shortcuts voorzien moeten worden, welke grenzen bewaakt moeten worden in het gebouw, welke materialen het aangenaamst zijn voor de paarden, enzovoort.

De architecten van osar kregen een duidelijk geformuleerde opgave, maar liepen zelf ook enkele dagen mee in de paardenkliniek om zich te kunnen inleven in de dagelijkse realiteit van de plek. Bovendien konden de architecten een beroep doen op de expertise die ze opbouwden vanuit het ontwerpen van verschillende gebouwentypologieën binnen de zorgarchitectuur.

Onder het dubbele zadeldak en achter de gevels in zwarte baksteen, geteerd grenenhout en schrijnwerk in witstaal werd de infrastructuur voor het behandelen van paarden logisch en met zorg ingepast. Het onthaal is een cruciaal onderdeel van de zorgverlening: een grote parking waar paardeneigenaars hun zieke dieren met vrachtwagens en aanhangwagens gemakkelijk kunnen afleveren; een ruime inkom met een grote luifel waar het uitladen van de dieren ook in regen en wind comfortabel kan gebeuren; een onthaal en wachtruimtes waar eigenaars kunnen verpozen of de zorgvoorbereidingen kunnen volgen.

De ruime stallengang straalt licht en orde uit. Elke box biedt een raam op de omgeving. Er zijn versterkte, van elkaar afgescheiden boxen voor de hengsten en er is een dubbele box voor een merrie met een veulen. In de hele kliniek dringt – onder meer door de uitsparing in het zadeldak – natuurlijk daglicht door, maar op bepaalde plaatsen valt enkel zenitaal licht binnen, zodat er niet te veel afleiding ontstaat. Vloerverwarming onder de dempende antislipvloer zorgt voor een aangenaam klimaat.

De kliniek is uitgerust met gespecialiseerde voorzieningen zoals een sterilisatieruimte, recoveryboxen en een klinisch laboratorium. De architecten slaagden er samen met de goed voorbereide opdrachtgevers in om de ruimtes zo te organiseren dat de trajecten optimaal kunnen verlopen, er geen overbodige verplaatsingen gemaakt moeten worden en het nodige materiaal steeds voorhanden is daar waar het nodig is. De operatiekamer is niet enkel uitgerust om zo goed mogelijk zorg te kunnen toedienen, er werden ook opstapjes voorzien die het mogelijk maken om over de boxen te kijken en mee te volgen wat er binnen gebeurt. Een groot raam biedt artsen en stagiaires die tijdens hun permanentiedienst uitrusten op de bovenverdieping een inkijk in het operatiekwartier.

- Bart Tritsmans

Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen