Woonzorgcentrum De Drie Platanen
Aan de rand van Oostende verschijnt in de gevelrij van de Nieuwpoortsesteenweg ineens een merkwaardige golf. De gevel trekt zich met een vloeiende beweging terug van de rechte lijn van de steenweg, net daar waar de aaneengeschakelde stedelijke bebouwing plaats begint te maken voor vrijstaande woningen. Op de begane grond is het gevelvlak geopend en verschijnt een binnenplein. Aan de overkant van het pleintje biedt een onderdoorgang een eerste perspectief op het achterliggende landschap. De speelse lijn van de voorgevel blijkt een uitnodiging van de architecten van Bovenbouw Architectuur om het door hen ontworpen woonzorgcentrum te betreden en er dwars doorheen een zijpad te nemen naar het achterliggende landschap, dat normaal wordt afgeschermd door steenwegarchitectuur.
De binnenplaats is overduidelijk een publieke ruimte, met de nodige groene invulling en met mozaïeken van Leon Vranken in de bekleding. Ze is echter ook een voorplein voor de instelling: de entree van het woonzorgcentrum verschijnt pas in deze tweede lijn van het gebouw aan de rechterzijde. Aan de linkerzijde kunnen wandelaars binnenkijken in de bedrijvige keuken, die bij dergelijke instellingen helaas al te vaak naar de kelder wordt verbannen. Ook de consultatieruimtes van verschillende zorgverleners geven uit op de binnenplaats. Hoewel het gebouw door zijn vorm initieel doet denken aan een klooster, wordt gauw duidelijk dat het een stedelijke ruimte op maat van de zorginstelling is.
Voorbij de binnenplaats leidt het pad zonder zichtbaar einde verder naar het achterliggende landschap. De binnenplaats van het woonzorgcentrum is het beginpunt van het Groen Lint, het resultaat van een grootschalige operatie om verschillende groene gebieden aan de rand van de stad met elkaar te verbinden. Het beekje dat de grens vormt tussen de eigendommen van de zorginstelling en de overheid wordt daarom overbrugd. Aan de andere kant van de stroom staan de drie platanen waarnaar het project genoemd is, met ernaast een veld van volkstuintjes, dat er elk seizoen anders uitziet en waar buurtbewoners met groene vingers het tableau tot leven brengen. Daarachter strekt het polderlandschap zich uit, met het pad van het Groen Lint als visuele as.
Deze verschillende lagen groen vormen het uitzicht van het woonzorgcentrum. Enerzijds vanuit de ruime gemeenschappelijke leefruimtes op de verdiepingen, anderzijds vanuit een secundair volume, een soort overmaatse achterbouw die zich uitstrekt naar het landschap en waarin zich onder andere een restaurant en een evenementenzaal bevinden. De ruimtes zijn hier geschakeld rond een patio die rust uitstraalt, iets waarvan in de grotere binnenplaats doelbewust is afgeweken. De wandeling rond de patio is subtiel geknikt om het perspectief te breken, net als de gangen tussen de kamers op de hogere verdiepingen. Elders schurken de gangen tegen de binnenplaats aan. Aan de voorkant volgt de gang dan weer de vloeiende lijn van het gevelvlak, wat resulteert in afwisselende uitzichten op de straat met hier en daar de zee als achtergrond. De kromme maakt op elke verdieping ook ruimte voor een uitkijkpost, een intieme kamer van waaruit de bewoners hun omgeving in alle rust kunnen aanschouwen. Een divers gebruik van materialen, texturen en kleuren breidt de waaier aan indrukken in de rondgang nog verder uit. In zijn interieur is De Drie Platanen, net als in zijn architectuur en stedenbouwkundige inpassing, een oefening in stedelijkheid op schaal van het woonzorgcentrum. Het is een uitnodiging om te wandelen en zich betrokken te voelen bij de omgeving.
- Petrus Kemme
Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen
